BESLENME SORUNLARI

BESLENME SORUNLARI
Beslenme sağlıklı yaşam için her dönemde önemli olmakla birlikte, büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu çocukluk çağında ve özellikle ilk 5 yaşta...

Beslenme sağlıklı yaşam için her dönemde önemli olmakla birlikte, büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu çocukluk çağında ve özellikle ilk 5 yaşta daha da önem kazanmaktadır. Bir çocuğun büyüme ve gelişmesini etkileyen en önemli faktörlerden biri; yaşına, cinsiyetine ve aktivitesine uygun şekilde yeterli ve dengeli beslenmesidir.

Anne sütü ile beslenme, doğumdan itibaren sağlıklı büyüme ve gelişme için en ideal özellikte olan beslenme şeklidir. İlk altı ay sadece anne sütü ve devamında tamamlayıcı beslenme ile dünyada her yıl 1,3 milyon bebeğin ölümü engellenmektedir. Özellikle yaşamının ilk 2 yılında yetersiz ve dengesiz beslenen çocuklarda büyüme ve gelişmenin geri kaldığı, bilişsel işlevlerin bozulduğu ve erişkin dönemde kronik hastalık riskinin arttığı bilinmektedir. Bu nedenle anne sütüne ek olarak tamamlayıcı beslenmeye doğru zamanda, doğru şekilde ve uygun besinlerle başlamak önemlidir. Erişkinlik dönemine uzanan birçok kronik hastalığın temelinde erken yaşlarda başlayan beslenme hataları yer almaktadır.

Çocukların beslenme alışkanlıkları, aileye ait çeşitli özellikler, sosyal ve kültürel faktörler, ekonomik durum, medya, ödül ve ceza sistemi gibi faktörlerden etkilenmektedir. Yeme davranışı ve beslenme alışkanlığı ilk 5 yaşta şekillenir ve bu yaş grubu çocuklar beslenme yönünden aileye bağımlıdır. Bu dönemde ailelerin kazandıracağı doğru beslenme alışkanlıkları, çocukların sağlıklı bir yaşam sürdürebilmelerinde önemli bir temel oluşturur. Yeme davranışının şekillendiği ilk 5 yaş, aynı zamanda beslenme sorunlarının da en sık görüldüğü dönemdir ve aile ile çocuğun temel çatışma konularından biridir.

Sorunlu beslenme davranışları az yeme, seçici yeme, yemeyi reddetme, yemek zamanlarında ve sofrada olumsuz davranışlar, son derece yavaş yeme, yemeği ağızda bekletme ve yemek saatlerinde öfke patlamaları, abur-cubur gıda tüketiminde ısrar etme gibi değişik şekillerde olabilir. Aile içinde stresi arttıran çocuğun olumsuz yeme davranışları kilo alımı ile ilgili problemlere (düşük kilolu, fazla kilolu gibi), besin öğesi eksikliklerine ve uzun vadede davranış sorunlarına yol açabilir. Olumsuz yeme davranışının ısrar eden çocuk karşısında çaresizlik hisseden anne-babalar ya karşı tepki yada aşırı hoşgörü  göstererek sorunun daha da büyümesine neden olurlar. Bazen de ailenin kaygısı beslenme sorununu tetikleyebilir veya çocuğun yemek yemesi için yapılan baskıcı ve zorlayıcı davranışlar sorunun şiddetlenmesine yol açabilir.

Yaşamın ilk bir yılında bebeği hızla kilo alan ve büyüyen anne-babalar çocuk büyüdükçe bu beklentilerini sürdürürler. Ancak normal gelişimin bir parçası olarak ilk yıl  daha hızlı olan kilo artışı ve boy uzaması 1-5 yaşlar arasında yavaşlar. Bu dönemde normal fizyolojik gelişimlerinin bir sonucu olarak çoğu çocukta iştah azalması görülür. Ebeveynler bu iştah azalmasının normal olduğunu bilmeden yemek için çocuklarına baskı uygulayabilirler. Oysa sağlıklı büyüyen çocuklarda 1-5 yaş arasında iştah düzensizliği sık görülür. Bununla beraber, sağlıklı çocuklar kendi enerji dengelerini korumak için kendilerine sunulan besleyici besinleri seçmede olağanüstü bir kapasiteye sahiptirler. Bu dönemde yaşına göre normal gelişim gösteren birçok çocuğun ebeveynleri tarafından yemek yemedikleri veya yemeği reddettikleri için doktora getirildiği bilinmektedir. Üstelik bu şekilde doktor başvuruları %25-45 arasında,  oldukça yüksek oranlardadır.

Beslenme davranışının şekillenmesinde önemli rol oynayan ebeveynler; uygun besinleri ve uygun miktarlarda çocuğa sunarak, çocuğun ne kadar yiyeceğini kendisinin belirlemesine izin vererek ve gerektiğinde davranışsal sınırlar koyarak, çocuğun kendi kendini beslemeye geçişine yardımcı olabilirler. Beslenme alışkanlıklarının değişiminin oldukça zor olduğu ve zaman alacağı aileye bildirilmeli, belirli aralarla değerlendirmeler sürdürülmeli ve çocuğun büyümesi ve kilo alımı izlenmelidir. Ebeveynlere çocuğun beslenmesi konusunda rahatlama sağlayabilecek beslenme ve davranış yönetimi önerileri, beslenme kuralları, uygun yemek zamanı etkinlikleri anlatılabilir veya basılı materyal olarak ellerine verilebilir.

Bu haber toplam 519 defa okunmuştur
HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.