DSP’Lİ AŞKAR’DAN ELEKTRİK ZAMMI DEĞERLENDİRMESİ “YANDAŞLAR BİLE ŞAŞIRDI”

DSP Muğla İl Başkanı Michael Eser Aşkar, yapılan zamlara ilişkin konuştu.

DSP Muğla İl Başkanı Michael Eser Aşkar, 2021’i geride bırakırken yapılan genel ve son dakika zamlarına değindi. DSP’li Aşkar yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“SON DAKİKA ZAMMI ELEKTRİK ŞİRKETLERİNİ KURTARMA HAREKÂTI”

“Halkın öfkeyle karşıladığı ve yüzde 130’ları bulan elektrik zammı, iktidara yakın isimleri dahi şaşırttı. 31 Aralık gecesi yaşananlara dair kulislerden sızan bilgilere göre elektrik zammı aslında batma noktasına gelmiş elektrik dağıtım şirketlerini kurtarma harekâtı idi.”

İktidarın neden böylesine ağır bir faturayı halka yıkmak zorunda kaldığına ve zammın belirlendiği gece neler yaşandığına ilişkin kulislerden sızan bilgilere değindi. DSP’li Aşkar sözlerine şöyle devam etti:

31 ARALIK’TA NELER OLDU?

“Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nda 31 Aralık günü hareketli saatler yaşanıyordu. Siyasiler ve bürokratların yanında dağıtım şirketlerinin temsilcileri de telefonda sürekli zam oranıyla alakalı pazarlıklar yürütüyorlardı. Yani artışa dair daha öncesinden alınmış bir karar yoktu. Dağıtım şirketleri uzun süredir kurdan kaynaklı maliyetler ve kâr oranlarındaki düşüş konusundan şikâyetçiydiler. Şirketler siyasi nedenlerle ertelenmiş zamların 2022’ye girerken telafi edilmesini istiyorlardı. Buna rağmen en iyimser beklenti artışın üst sınırının yüzde 100’ü bulmasıydı.”

“TÜKETİCİYE 3-4 KAT ZAM İLE ULAŞIYOR”

DSP’li Aşkar, “EPDK’den çıkan kararı duyunca onlar da şoke oldular aslında. Tabii olumlu yönde. Çünkü kalem oyunlarıyla, kâğıt üzerinde sanki düşük gelir grubuna nispeten düşük zam yapılmış hissi veren hesabın toplamına bakıldığında şirketlere nasıl büyük bir kaynak transferi yapıldığı görülüyor. Türkiye’de bir kamu kuruluşu olan Elektrik Üretim A.Ş’.nin şirketlere sattığı 1 kilovatsaat elektriğin toptan fiyatı 23.76 kuruştan 31.86 kuruşa çıktı. Zam oranı ise yüzde 34,1. Şirketler ise bu elektriği sanayiye yüzde 129 zamla 175,7 kuruşa, ticarethanelere yüzde 125 zamla 273,95 kuruşa, vatandaşa ise 150 kilovatsaat altındakilere yüzde 50 zamla 137 kuruşa, 150 kilovatsaat üzerini ise yüzde 125 zamla 206 kuruşa satacak. Haliyle özel şirketler, kamu kurumunun satış fiyatının üzerine 3-4 kat zam koyup tüketiciye ulaştırıyor” dedi.

NE KADAR KAZANACAKLAR?

DSP’li Aşkar, “Eski TMMOB yöneticisi Elektrik Mühendisi Neriman Usta’nın bir aylık fatura üzerinden şirketlerin kazancına dair yaptığı hesap ise tabloyu daha net ortaya koyuyor. Toplam abonelerden dağıtım şirketleri 2021’de 19,7 milyar lira gelir elde ederken 2022’de gelir aylık 42,2 milyar liraya çıkacak. 22,5 milyar lira aylık fazladan gelir, yüzde 114 artış demek. Özetle dağıtım şirketleri yıllık 270 milyar lira yeni gelir elde edecekler. Burada faturanın içine gizlenmiş bazı kalemlerdeki artışlar da vahim düzeyde. Mesela; Belediye Tüketim Vergisi aylık toplam 371 milyon lirayken şimdi 860 milyon liraya; KDV 3 milyar lirayken 6,3 milyar liraya; dağıtım bedeli 3,6 milyar lirayken 4,5 milyar liraya yükseldi” ifadelerini kullandı.

“ZAMMIN NEDENİ BATAĞI KURTARMAK”

DSP’li Aşkar, “Bu zammın ardında yatan şey ise bir batağı kurtarmak. Dağıtım ihalelerini alanların çoğu kamu ihaleleri sayesinde büyümüş şirketler. Kamu kaynağı olmasa maliyetlerin katlandığı şu günlerde inşaat ve enerjide rekabet edecek finansal güçleri bulunmuyor. Üstüne üstlük dağıtım hatları özelleştirilirken kaynağı da yüklü banka borçlarıyla karşılamışlardı. Nitekim ekonomik krizin başladığı günlerde enerjideki borçların 14 yılda 500 milyon dolardan 47 milyar dolara yükseldiği açıklanmıştı. Bunun içinde özellikle üretim ve dağıtım şirketlerinin borcu ağırlıktaydı. 13 milyar dolarlık borcun ise geri çevrilemez olduğunu bankacılar söylüyordu. Yıllık cirolarının toplamı 15 milyar doları ancak bulabilen şirketlerin 47 milyar dolar krediyi ödemeleri mümkün mü?” diye konuştu.

“İKTİDARIN SÖYLEDİKLERİNİN HİÇBİRİ GERÇEKLEŞMEDİ”

DSP’li Aşkar sözlerine son olarak şunları ekledi:

“En son hattın 2013’te özelleştirilmesiyle beraber Türkiye’de elektrik dağıtımı tamamen özel şirketlerin eline geçtiğinde, dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Uzun yıllar zarar eden, kayıp kaçak ve tahsilat problemleriyle uğraşan ve sürekli devlet bütçesine yük olan” sözleriyle sistemden kurtulduklarını müjdelemişti. Şimşek, hizmet kalitesinin artacağını ve vatandaşa maliyetin düşeceğini savunuyordu. Devletin dağıtım ihalelerinin özelleştirilmesinden elde ettiği toplam geliri de 12,7 milyar dolar olarak açıklamıştı. Gelinen aşamada söylediklerinin hiçbiri gerçekleşmediği gibi, özel şirketlerin kâr etmesi ve ayakta kalması için bütün maliyet kamuya, oradan da halka yıkılıyor. Üstelik her geçen gün bu batak daha fazla devletin üzerine kalıyor.”