GÜNLÜK (SIĞLA) AĞACI ve YOĞURTLAMASI

Bilimsel adı                         : liquidambar orientalis

Familya                : Altingiaceae (acıfındıkgiller)

Muğla ili; Fethiye, Ortaca, Dalaman Datça ve Ula civarında yetişen endemik bir türdür. Ula’da Sığla, Köyceğiz-Fethiye –Datça arasında "Günlük ağacı" olarak bilinir. Ağaç, 20 metreye kadar boylanabilir, görünüş olarak çınara benzer. Ege Bölgesi ile Akdeniz Bölgelerinin doğal sınırı olan Dalaman Çayı boyunca yayılışı ile bilinir. Dalaman Çayını takip ederek Denizli-Acıpayam-Alcı'ya kadar yayılışı bulunur. Kızılçamın da yayılış gösterdiği dere boylarında, bilhassa Köyceğiz civarında taban arazilerde korulukları vardır. Orman Genel Müdürlüğü tarafından korunan alanlarda yeni korulukları tesis edilmektedir. Sıcak, nemli ve suyu bol yerlerde yetişir. Orman fakültelerinde ve ormancılık araştırma enstitülerinde doktora düzeyinde çalışmalara konu edilmiştir. Uzun ömürlü bir ağaçtır.

Sığla ağacı yoğurtlaması tarifine geçmeden önce Sığla ağacı ile ilgili faydalı bilgiler paylaşmak istiyorum.

Kabuk(buhur)

Ağacın kabuklarından buhur elde edilir. Buhur, Muğla ili örf adetlerine göre cenaze merasimleri ve mevlitlerde yakılmaktadır. Kabuk gençken çatlaksız, yaşlıyken çatlaklıdır. Kabuklar gençken rengi grimsi, yaşlanınca grimsi kahverengi veya kahverengiye döner. Kabuk ve odunundaki kokuya "Buhur" adı verilir. "Buhurcular" adlı Yörük Obasına da adını vermiştir.

SIĞLA YAĞI

Sığla yağı elde etmek için bahar aylarında ağacın gövdesine çizikler çizilir. Temmuz ayından itibaren gövde üzerinde biriken salgı ve kabuklar özel bıçaklar ile kazınarak toplanır. Bu salgı ve kabuklar sıcak su ile kaynatıldıktan sonra sıkılarak sığla yağı elde edilir.

Sığla yağının bileşiminde kokusunu veren sinnamik asit, uçucu yağlar ve reçine bulunur.

Yağ, antiseptik özelliğe sahiptir. Parazitlere karşı etkilidir. Ciltte yumuşatıcı, rahatlatıcı, iltihap giderici ve yara iyi edici etkileri bulunmaktadır. Halk tarafından özellikle mide rahatsızlıklarında ve yaraların iyileştirilmesinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda temizleyici ve ter kokularını giderici olarak da kullanılır.

GÜNLÜK SAKIZI

Halk arasında çeşitli hastalıklara iyi geldiği söylenmektedir. Alternatif tedavi olup yine de doktora danışılmalıdır.

Günlük ağacından elde edilen sakız, özellikle öksürük kesici, antiseptik, mide yaralarını iyileştirici, balgam söktürücü, kuvvet verici gibi birçok özelliğe sahiptir.

Özellikle havaların soğumaya veya ısınmaya başladığı geçiş mevsimlerinde daha sık görülen faranjit, beraberinde oluşturduğu öksürüğe karşı bitkisel çözüm için birebirdir.

Günlük sakızı ateş düşürücü (antienflamatuar), mikrop öldürücü (antiseptik), sakinleştirici, sindirimi kolaylaştırıcı, idrar söktürücü, diüretik, tonik, zihin açıcı faydaları nedeniyle çok eski zamanlardan beri kullanılan bir bitkisel yağ ve reçine türüdür.

Günlük sakızı içerisinde bulunan uçucu yağ asitleri insanlara güven duygusu verir, kişilere disiplin ve sorumluluk hissi kazandırma gibi faydaları da vardır

GÜNLÜK YAPRAĞI YOĞURTLAMASI

Yetiştiği İlçelerde yaprakları yemekte de tüketilmektedir. Sığla yaprağının ilk filizlendiği dönem olan Mart Ayı’nda toplanıp yoğurtlaması yapılır. Yaprakları kendiniz ilk filizlenme döneminde toplayabileceğiniz gibi, bölgedeki semt pazarlarında da bulabilirsiniz.

MALZEMELERİ

Yarım çay bardağı Zeytinyağı

1 tutam Nane

Yarım o. boy soğan

2 adet taze soğan

1 çay bardağı bulgur

Sosu için

Yoğurt

Sarımsak

Tuz

Toz kırmızıbiber

Kurutulmuş biber

YAPILIŞI

Sığla yapraklarını yıkayıp suyunu süzüp, doğrayın. (İsterseniz yaprakları 5 dakika kadar haşlayabilirsiniz. Vitaminini yitirmemesi için ben haşlamıyorum)

İnce kıyılmış kuru soğanı zeytinyağında kavurun ve bulguru, doğrandığınız sığla yaprağını içine ilave edin. Nane ve taze soğan yapraklarını da ilave edip, üzerine tuz ve 1 bardak su katarak 15 dakika (Bulgur pişene kadar)orta ateşte pişirin.

SOSU

Sarımsaklı yoğurdu hazırlayın. Biraz soğumuş olan yemeğin üzerine sarımsaklı yoğurdu ilave edin. Zeytinyağını ısıtıp, toz kırmızıbiberle renklendirin ve üzerine dökün. Kurutulmuş biberinizi yağda kavurun ve son olarak bunu da ilave edin. Yemeğiniz hazır. Afiyet olsun.