“Kötekli eğlence merkezine dönüştü”

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. A. Ünal Bozyer, üniversite bölgesi olan Kötekli Mahallesi’ndeki yaşam ve Kötekli’nin köy statüsündeki toplumsal değişimi hakkında gazetemize değerlendirmelerde bulundu. Bozyer, “Kötekli öğrenci köyünden ziyade eğlence merkezine dönüştü” dedi.

Sinem Korkmaz

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nin bulunduğu ve öğrencilerin yerleşim yeri olan Kötekli Mahallesi’nin köy statüsünden bugüne kadarki gelişim sürecini Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. A. Ünal Bozyer, değerlendirdi. Kötekli Mahallesi’nin üniversite bölgesi olmaya başladığı yıllarda başlanan yapılaşmanın yanlış olduğunu savunan Bozyer, “Bölgeye sadece öğrenciler için evler ve apartlar yapıldı. Aileye uygun konut bulunmuyor. Bu sebeple Kötekli Mahallesi sadece öğrenciye özel bir alana dönüştü” dedi.

Kötekli Mahallesi’nin geçtiğimiz yıllara ait tarihi hakkında bilgi veren Bozyer, “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi yerleşkesinin bulunduğu yerde konar-göçer yaşam biçimini benimsemiş olan Köteklililer, 1940’lı yıllardan itibaren eski cami etrafına, mahalle içinden geçen anayolun yerleşkeye yakın kısmına yerleşerek yerleşik hayata geçmişlerdir. Aynı yol ile bugünkü Muğla-Denizli karayolu arasında kalan alanlarında tütün tarımı, makilik alanlarda da küçükbaş hayvancılık yaparak geçimlerini sürdürmüşlerdir. Muğla-Denizli karayolunun 1985’te açılmasıyla birlikte Kötekli-Yeniköy yeni yerleşim olarak ilgi görmeye başlasa da 1988 yılında yerleşkeye ilk yükseköğretim okulu olarak Muğla İşletmecilik Yüksek Okulu’nun taşınması, 1992 yılında Muğla Üniversitesi’nin kurulması, 1999 yılından itibaren Fen Edebiyat, İktisadi İdari Bilimler, Teknik Eğitim ve Eğitim Fakültelerinin yerleşkede faaliyete geçmesiyle birlikte üniversitenin etkisi ortaya çıkmaya başlamıştır. Üniversite yerleşke alanının gelişmesiyle birlikte Kötekli köyü değişim ve dönüşüm sürecine girmiştir.

Üniversite yerleşkesinin yer tespitinin yapılması, köyün sınırlarından geçen Denizli-Muğla karayolunun 1985’de açılması, Muğla ilinin başta turizm olmak üzere birtakım dinamiklerin etkisiyle göç almaya başlamasıyla birlikte köyün nüfus yapısının katlanarak arttığı gözlenmektedir. Özellikle 1985 yılından itibaren katlanarak artan nüfus 2019 yılında 17 bin 647’ye ulaşarak Menteşe ilçesinin en büyük mahallesi haline gelmiştir” diye konuştu.

“ÖZEL BİR MEKÂNA DÖNÜŞMÜŞTÜR”

Üniversite’nin kurulmasıyla birlikte Kötekli’nin hızla gelişmeye başladığına dikkat çeken Dr. Bozyer, “Kötekli Köyü 2009 yılına kadar diğer köylerimiz gibi beş yılda bir yapılan seçimle iş başına gelen muhtar ve ihtiyar meclisince yönetilirdi. O yıllarda Muğla Belediyesi’nin mücavir alanında yer almakta ve belediye otobüsü gibi hizmetlerden yararlanmaktaydı. Köylü, belediye hizmetlerinden daha fazla yararlanabilmek için belde olmak için çaba sarf etmiştir. 1997’de gerekli girişimler yapılarak, komşusu Yeniköy’le birlikte belde olmak için referandum yapılmış, ancak evet oyları çoğunluğu elde edemediğinden, bu girişim başarısız olmuştur. Ancak, 2006 yılında yenilenen halk oylamasıyla Kötekli Köyü kendi kararını belde olma yönünde kullanmışsa da, 2009 yerel seçimleriyle birlikte Muğla Belediyesi’ne bağlı mahalleye dönüşmüştür. 2009 yılına kadar köy statüsünde olan Kötekli, Muğla Üniversitesi yerleşkesinin buraya kurulmasıyla hızla gelişmiş ve belediye sınırları içine alınmıştır. Muğla Merkez’de 9 Eylül Üniversitesi’ne bağlı olarak eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmekte olan Muğla İşletmecilik Yüksek Okulu 1988 yılında Kötekli Köyü’nün çeperinde tahsis edilen eğitim kampüsüne taşınmıştır. Bu tarihten itibaren tütün tarımı ve hayvancılıkla geçimlerini sağlayan köylü ile üniversite öğrencilerinin etkileşimi başlamıştır. 1992 yılında Muğla Üniversitesi kurulmuş, eğitim kampüsünün alanı genişlemiş, yeni kurulan fakültelerle öğrenci sayısı gün geçtikçe artmıştır. Bu süreç içinde köyün toplumsal yapısı ve yaşam biçimi değişmiştir. Siyasal ve toplumsal gelişmelerden her yerleşim yeri gibi etkilenen Kötekli Köyü,  aynı zamanda kent merkezine yakınlığı nedeniyle kentsel hizmetlerden yararlanarak, kentle bütünleşme sürecine de girmiştir. Günümüzde ise, şehir merkezine öğrenci merkezli hizmet sektörünün geliştiği özel bir mekâna dönüşmüştür” dedi.

“KÖTEKLİ, EĞLENCE MERKEZİ OLDU”

“Üniversitenin ilk yıllarında Kötekli’de bu şekilde yapılar yoktu. İlerleyen yıllarda gelişerek büyüdü. Burası üniversite bölgesi olduğu için sadece öğrenciye uygun evler ve apartlar yapıldı. Eski tütün tarlaları, bahçeli köy evlerinin yerini kısa sürede apartların almasıyla aileye yönelik konutlar da üretilmediği için öğrenci nüfusu yoğun yerleşim yeri haline geldi. Öğrenci sayısının artmasıyla Kötekli Köyü, kütüphane, kitabevi, tiyatro, sinema gibi sosyo-kültürel mekanlardan ziyade restoran, bar, cafe gibi daha çok eğlence sektörünün hizmet verdiği yerleşim yerine dönüştü. Yani Kötekli, öğrenci köyünden ziyade eğlence merkezine dönüştü. Köyün imar planında üniversite çalışanlarının, akademik personelinin ve yöre halkının ikamet edebileceği konutlara, apartmanlara, bahçeli villalara yer verilebilseydi daha kontrollü büyüme ve yapısal dönüşüm gerçekleşebilir, sosyal kontrol söz konusu olabilir, daha huzurlu, daha yaşanabilir yerleşim yerine dönüşebilirdi.” şekline konuştu.