Prof. Dr. Ozan Bahar: “Önemli olan nitelikli turist çekmek”

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm Fakültesi eski Dekanı Prof. Dr. Ozan Bahar, “Biz, sırf gelir arttıralım diye kapımızı herkese açtık. Turist sayısının Antalya için, Muğla için rekor kırmasının hiçbir önemi yok. Önemli olan nitelikli turisti çekmek” dedi.

Neval ÇOLAK

2014-2018 yılları arasında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü ve Turizm Fakültesi Dekanı olarak görev yapan Prof. Dr. Ozan Bahar, ülke ve yöre turizmine yönelik gazetemize önemli açıklamalarda bulundu.

“ÖNEMLİ OLAN NİTELİKLİ TURİST ÇEKMEK”

2019 yılında turist sayısında rekor kırıldığını fakat gelirde sıkıntı olduğu bilgisini veren Prof. Dr. Ozan Bahar, “Biz sırf gelir arttıralım diye kapımızı herkese açtık. Turist sayısının Antalya için Muğla için rekor kırmasının hiçbir önemi yok. Önemli olan nitelikli turisti çekmek” dedi.

Bahar sözlerine şu şekilde devam etti:

“Muğla Türkiye’ye turist gönderen İstanbul, Antalya ve Edirne’den sonra dördüncü sırada yer almaktadır. Baktığımız zaman 2019 yılı Muğla 3 milyon küsur gibi bir rakamla kapatmış. 2013 ve 2014 yıllarında da 3.3 milyon turist gelmiş Muğla’ya. Ben turizm ekonomisinde çalışan biri olarak sayılara, rekorlara bakmıyorum. Muğla’ya bu kadar adam gelmiş de ne olmuş? Bıraktığı gelire bakıyorum ben. Türkiye içinde aynı şey geçerli. Ne yazık ki gelire baktığımız zaman, 3 milyon 256 bin 844 kişi, ortalama turist harcamasıyla çarparsak, Muğla’nın da turizm gelirini de bulmuş oluruz. Bir turistin deniz, güneş, kum formatındaki bir turistin, kaldığı süre zarfında bıraktığı bir para 666 dolar. 666 dolar ile 3 milyon 256 bin 844’ü çarptığımızda Muğla ikinci sırada yani bir milyar dolar gelir etmiş. Türkiye’nin geliri şuanda 34.5 milyar dolar olmuş. Bakan bey diyor ki, ‘rekor kırdık’ evet ilk defa 51 milyon ama bu turizm geliri ama biz 2014 yılında zaten 34.3 milyar doları yakalamışız. Bu rakam 2014 yılında 41 milyon turistle elde ettik. 2019 yılında ise 51 milyon turistle elde ettik. 6 yıl önce zaten 34 milyarı yakalamışız zaten. Türkiye turizminde 6 yıllık bir kayıp var. 41 milyonla yakaladığımız rakamı 51 milyon ile egale etmişiz. Bu kadar adamın gelmesi doğru mu? Biz sırf gelir arttıralım diye kapımızı herkese açtık. Turist sayısının Antalya için Muğla için rekor kırmasının hiçbir önemi yok. Önemli olan nitelikli turisti çekmek. Bir turist, Türkiye’ye neden gelmek istensin? Bu sorunun yanıtını iyi ortaya koymamız gerekiyor. Nitelikli turist ise zaten bu adamın gelir seviyesi yüksek. Onun elde edemeyeceği, onun hiçbir yerde tatmadığı, lezzetleri, turistik ürünü bizim bu adama sunmamız gerekiyor. Türkiye kendini deniz, kum ve güneşe bağlamış. Tüm yatırımlarını, kıyı otellerinde resort tarzı oteller yapmış. Belli ülkelerden bize turist geliyor. Bir Kanadalının,  Avusturalyalının, Çinlinin, Amerikalının, Danimarkalının, İsveçlinin bizim portföyümüzdeki payı çok düşük.  Dolayısıyla bu ülkelere bağlı deniz, güneş, kum bağımlı turizm anlayışında en ufak bir uçak krizi, en ufak bir siyasi gerginlik, sistemin çökmesine neden oluyor. O yüzden 6 yıl bizim için çok ciddi bir kayıp. Evet, bir toparlanma var. Rekor kırdık ama gelir de sıkıntı var. Gelen adam nitelikli değil, gelen adam otelden dışarıya çıkmıyor.”

“MUĞLA’DA TURİZM ANLAMINDA ÇOK MADEN VAR”

Muğla için neler yapabilir konusunun en başında sağlık turizmi geldiğini dile getiren Prof. Dr. Bahar, “Turizm anlamında o kadar çok maden var ki. Bunların en başında ‘sağlık turizmi’ geliyor. Bu sağlık turizmi 4 başlıkta toplanıyor. Medikal turizm, termal turizm, 55 plus denilen ileri yaş, bakıma muhtaç yaşlı turizmi ve engelli turizmi” olduğunu ifade etti.

Bahar şöyle devam etti:

“Türkiye ve Muğla için bu problemi nasıl çözeriz? Turizm anlamında o kadar çok maden var ki. Bunların en başında ‘sağlık turizmi’ geliyor. Muğla ili genelinde 10 kamu, 10 özel olarak 20 tane hastane var. Sağlık ocaklarını da eklediğimiz zaman bu sayı tahmini 40-50’ye çıkıyordur. Muğla genelinde hastanelerde toplam 2 bin 123 yatak var ve 9 bin 253 çalışan var. Muğla’da turizm 3 ay. Bunun haricindeki 9 ay, bin 722 tane turistlik tesisimiz var, bin 800’e yakın birçoğu atıl vaziyette bekliyor. 200 binin üzerinde de yatağımız var. Bu çok ciddi bir sayı. Sağlık turizmi dört başlıkta toplanıyor. Birinci ayağı, ‘medikal turizm’. Medikal turizm dediğimiz, adam İtalya’dan saç ekimine geliyor. Adam kanal tedavisine geliyor Norveç’ten. Ameliyat anlamında yapılan her türlü tedavi Medikal Turizm. İkinci ayağı, ‘termal turizm’, özellikle Afyon, Kütahya, Türkiye’nin belli başlı bölgelerinde. Üçüncü ayağı ise ‘55 plus’ dediğimiz ileri yaş, bakıma muhtaç, yaşlı turizmi. Yaşlı insanlardan oluşan bir kitle var ve bu kitle bizim yanı başımızda. Sağlık turizminin dördüncü ayağı ise ‘engelli turizmi’dir. Muğla’nın merkez ve ilçelerinde bunun tabi yeri, siyasi irade muhakkak belirler. Muğla’nın en çok turist çeken bölgelerinin, turistlerin havaalanına indiği andan itibaren en fazla 45 dakika içerisinde gideceği bir palyatif bakım merkezi veya bir rehabilitasyon merkezi Muğla’nın iki, üç noktasına yapılabilir mi, yapılabilir. Nitelikli turisti, yüksek gelir grubundan olan turisti biz nasıl çekeceğiz, bu şekilde.”

“ŞİMDİ TÜRK HEKİMLERİ YABANCI HEKİMLERE EĞİTİM VERİYOR”

Avrupa Birliği nüfusunun yaklaşık 520 milyon olduğunu,bu 520 milyonun, yaklaşık 125 milyonunun yaşlı ve bu sayı sürekli arttığını belirten Prof. Dr. Ozan Bahar,“Bu yaşlı nüfusun yüzde birini Muğla’ya getirsek, 1 milyon 250 bin kişi yapar. Bu yaşlılar aylık 4 bin Euro civarında sağlık harcaması yapıyor. Bu harcamayı beş, altı ay boyunca yapıyor. Bu yılın beş, altı ayını da sıcak bölgelerde geçirerek yapıyor. Dolayısıyla bizim bir yaşlı turistten yıllık 20-25 bin Euro sağlık harcamasını elde etme şansımız var. Önümüzdeki 6 yıllık süreçte Dış İşleri Bakanlığı’nın altındaki Avrupa Birliği Başkanlığı, 20 milyar doları medikal turizm, 25 milyar doları da 55 plus dediğimiz toplam 45 milyar dolar sağlık turizminden gelir elde etmeyi amaçlıyorlar. Sağlık turizmini devreye iyi sokabilirsek, hastaneleri, çalışanları, yatakları, turistik tesisleri dinamik hale getirerek, sadece sağlık turizminden 45-50 bin dolar kazanırız. Gerçekten ciddi bir yapılanmayla turistleri kışında buraya çekip, bu hastanelerin olduğu yerdeki otelleri kullanarak çekebiliriz. Türkiye’ye bir saat uçuş mesafesinde olan 12 ülke var. Türkiye’ye 4 saat uçuş mesafesinde olan 57 ülke var. Bu 57 ülkenin nüfusuna baktığımız zaman 1 buçuk milyar insan yapıyor. Bu insanların kaliteli sağlık hizmeti, ucuz sağlık hizmeti alması noktasında Muğla ve Türkiye oldukça önemli bir arza sahip. Bizim hekimlerimiz artık çok iyi. Eskiden Türk hekimler yurt dışına giderek eğitim alırdı, şimdi Türk hekimleri yabancı hekimlere eğitim veriyor. Avrupa başta olmak üzere birçok ülkede bir çalışanın beslediği emekli sayısı giderek yükseliyor. Ülkelerdeki sağlık harcaması her geçen gün artıyor. 30 milyonluk bir hasta trafiği var. Şuan ki pazar 500 milyar dolarlık bir pazar. 500 milyarlık dolarlık bir pazar var ve bu pazar içerisinde bizim aldığımız sağlık turizminden elde ettiğimiz para 5-6 milyar dolar civarı. Yani yüzde bir. Bizim dünya sağlık turizmi anlamındaki sağlık harcamaları 500 milyar dolarken, biz 5 milyar dolar alıyoruz. İlerleyen süreçte 6 yıl, 10 yıl yüzde birden yüzde ona çıkartmamız demek, 2023 yılında bu 500 milyar doların bundan yaklaşık 3 yıl sonra 1 trilyon dolara çıkması bekleniyor. 1 trilyon doların yüzde onu 100 milyar dolar eder. Türkiye’nin kasasına bugün bundan 3-5 yıl sonra 100 milyar doların girmesi demek Türkiye’nin dış ticaret açığının, cari açığının otomatik kapanması demek. Dolayısıyla da Muğla gibi sağlık hizmeti veren üniversite hastanelerinin olduğu yerlere çekilecek turistler oldukça önemli” dedi.

“ARKEOLOJİ TURLARI OLMALI”

Deniz, kum ve güneş turizminin dışında Muğla’da 888 sit alanı ve195 tarihi ören yeri bulunduğuna dikkat çeken Prof. Bahar, “Gastronomi turları gibi arkeoloji turları olmalı bence. Yani biz turiste diyeceğiz ki, ‘biz sana Muğla’da öyle bir tur ayarladık, önemli ören yerlerini biz sana gezdireceğiz, sen kazını yapacaksın ve onun yakınındaki doğal, yöresel ürün sunan restoranlar, köy kahvaltısı veren yerleri, unutulmaya yüz tutan yemekleri, meslekleri tanıtımını sağlayacağız’.Müze geliri de çok önemli. Amerika dünyanın en çok turizm geliri elde eden ülkeler sıralamasında. Amerika 2018 yılı itibariyle 214 milyar dolar elde etmiş. Önemli olan turist sayısı değil, önemli olan nitelikli ürünler. Muğla genelinde 5 müze var. Türkler olarak da böyle bir adetimiz olmadığı içinde müzeleri pazarlamak konusunda sıkıntılar yaşıyoruz.Amerika bizim turizm gelirimizin nerdeyse üçte birini müzelerden kazanıyor. Dolayısıyla müzeleri harekete geçirmek oldukça önemli” dedi.

“12 AY TURİZMDE EN ÖNEMLİSİ SAĞLIK TURİZMİ”

Sağlık turizminin önemine vurgu yapan Prof. Dr. Ozan Bahar, “Yaz kış aktif kalabilecek bir sektör. Turizmi 12 aya yaymak konusunda en önemlisi sağlık turizmi yani önemli olan 3. yaş medikal turizmi ile 55 plus turizmi. Türkiye’de bomba da patlasa, Türkiye Rusya ile kavga da etse, uçak da düşse, adamı sağlık harcaması anlamında göbeğinden bağlarsan diyecek ki, ‘benim Marmaris’te doktorum var.’Her türlü ürünümüzü çok iyi bir şekilde ortaya koymalıyız. İç turizm, Türkiye’deki payı Türk vatandaşına bir kriz ortamında ekonomi zora girdiği zaman iç turizme giriyoruz. Ama bir Fransa’ya baktığın zaman önce kendi vatandaşına turizm hizmeti sunuyor. Kışın denize girilmese bile havuz yap. Kışın gelsin adam dolaşsın. Dolayısıyla iç turizmi geliştirerek 12 aya yayabiliriz. Son olarak bir takım yerlerde futbol sahaları yapılarak takımlar antrenman yapabilir. Spor turizmi anlamında da birçok etken olabilir” diye konuştu.