Dünyada ve Türkiye’de 1900’lerin tam tersine insanlar büyük oranda kentlerde yaşamlarını sürdürüyor. Çeşitli nedenlerle kırlardan kentlere göç yaşandı ve kent nüfusları tarihin hiçbir döneminde olmadığı büyüklüklere ulaştı. Günümüzde kırsal alanlar adeta boşaldı. TRT’nin belgesel tadında sunduğu “Ömür Dediğin” programında da sık sık gördüğümüz gibi köyler sanki sadece yaşlılara bırakılmış durumda. Geçmişin önemli tarımsal üretiminin gerçekleştiği köylerimizde artık tarlalar ekilip, biçilmiyor. İlimiz gibi bazı yerleşim yerlerinde ise büyük kentlerden şehirli göçüne konu olan merkezlerimiz mevcut. Bu durum başlı başına yazı konusu olur ama geçen hafta başladığım yerel yönetimler ve sorunlar konusuna değişen yönetim anlayışını açıklamaya çalışarak devam etmek istiyorum.

Nüfusun neredeyse % 85’inin şehirlerde yaşadığı günümüzde, yerel yönetimlerin önemi de geçmişe oranla giderek artmıştır. Nüfusun yapısında gerçekleşen dönüşüm, sermaye birikimi, üretim süreçlerindeki değişim, barınma ve ulaşım sorunları, alt yapı ve çevre sorunları, yerel yönetimlerden beklenen hizmet ve talepler belediyelerin işlerini güçleştirmektedir. Bu sorunlar yanında küreselleşmenin etkileri yönetimleri değişime zorlamaktadır. Kuşkusuz bunca sorunun üstesinden gelebilmek için yeni yaklaşımlar ve arayışlarla sürecin yönetilmesi, iktidar partisine mensup olsun olmasın tüm yerel yönetimler açısından büyük önem arz etmektedir.

İlimiz Muğla için 1980’li yıllara bir süreliğine dönerek, o yıllardaki sorunları hatırladığımızda söylediklerim daha iyi anlaşılacaktır. O yıllardaki öncelikler, hizmetler nelerdi, belediyeden neler talep edilirdi, bir düşünelim. Kuşkusuz hatırlayanlar da çıkacaktır. Örneğin Muğla Belediyesinin sorumluluk ve hizmet alanına Kötekli, Yeniköy, Düğerek, Akçaova dahil olmak üzere köyler girmiyordu. Merkez ilçe Muğla olarak bilinir, 35.000 nüfusa hizmet ulaştırılmaya çalışılırdı. Ulaşım, kanalizasyon, hava kirliliği, imar sorunları yaşanmazdı. Karabağlar yaylası henüz imara açılmamıştı. Tespitleri arttırmak kolay, nasıl olsa yakın tarihe not düşenler vardır aramızda.

Muğla Belediye Başkanları değişse de 1973’ten beri aynı partinin siyasi tercihleriyle yönetilen eski Merkez ilçemiz, 2014 mahalli idareler seçimleriyle beraber Menteşe Belediyesi olarak hizmetlerine devam ediyor. Değişen ve büyüyen nüfusu, hizmet alanlarının çeşitlenmesi, hitap ettiği coğrafyanın genişlemesi (Denizli sınırından (Gazeller), Akbük’e) gibi faktörler yeni yönetim anlayışının benimsenmesini gerektiriyor.

Geçmişimizde kanalizasyon sorunumuz yok, geçirgen toprağımız var diyerek, merkezi hükümetin alt yapı desteklerini reddedebiliyorduk belki ama şimdi böyle bir lüksümüz yok. Eski merkez ilçe sınırlarının genişlemesi yanında köylerin mahalle olarak hizmet alanına girmesi işleri karmaşıklaştırabiliyor. Bu ortamda yerel yönetim hizmetlerinin üretilmesi, sunulması, devamlılığı, bilginin değişim hızı ve uygulamalar yerel yönetim anlayışını değişime zorluyor, klasik yöntemlerin terk edilme zamanı geldi, geçiyor. Haftaya devam edelim…