Yerel tohumun öncüsü

Muğla’nın Menteşe ilçesinde yaşayan emekli Matematik Öğretmeni Jale Eren, torununun doğal beslenmesi için yerel tohumlar ekerek, doğal ürünler yetiştiriyor. Muğla’da yerel tohum üretiminin öncüsü olan Eren, “Torunuma ulaşan doğal ürünler neden başka çocuklara da ulaşmasın” düşüncesiyle,  üretici ve tüketiciyi bilinçlendirerek, yerel tohum üretim ve tüketimini arttırmak için “Yerel Tohum Grubu” adıyla bir çalışma grubu kurdu.

Sinem Korkmaz

Muğla’nın Menteşe ilçesinde yaşayan emekli Matematik Öğretmeni Jale Eren, torununun doğal beslenmesi için yerel tohumlar ekerek doğal ürünler yetiştiriyor. Torununun beslenmede ek gıdaya geçmesiyle doğal ürünlere yöneldiğini söyleyen Eren, “Kendime ait tarlaya yerel tohumlar ekerek, doğal üretime geçtim” dedi. Jale Eren, Türkiye’deki tüm çocukların doğal ürün kullanması için, üretici ve tüketiciyi bilinçlendirmeye yönelik çalışmalar yürütürken, yerel tohum üretim ve tüketimini arttırmak için yerel tohum grubu kurduğunu belirtti.

“MUĞLA’DA İLK YEREL TOHUM ÇALIŞMALARINI BAŞLATTIM”

Eski tatlara yeniden kavuşmak ve çocuklara doğal gıdalar yedirebilmek için Muğla'da ilk yerel tohum çalışmalarını kendisinin başlattığını söyleyen Jale Eren, “Bu işe ilk torunumun olmasıyla başladım. Ona temiz gıda bulamayınca bu işe yöneldim. Sonra konu torun olayını da aştı. Çünkü bir tek benim torunum değil, milyonlarca çocuk için önemli bir konu olduğunu gördüm. Herkes için doğal gıdaya ulaşmak gerekiyordu. Yerel tohumların yasaklandığı dönemlerde işin içine girdikçe konunun zorluğunu da gördüm. Çünkü yerel tohum diye bir şey kalmamıştı. Pek çok şeyin yok edildiğinin, insanların bunun farkında olmadığını görerek farkındalığı oluşturmak istedim. Yerel tohumların geleceği tehlikeye girince, ülkemizin pek çok yerinde çoğunluğu Ege Bölgesi’nde olmak üzere işin farkına varan köylüler, sivil toplum örgütleri, belediyeler yerel tohumlar sahip çıktı. Tohum şenlikleri düzenleyerek, yerel tohum merkezleri kurarak takas sistemi ile biyoçeşitliliği korumaya çalışıyorlar. Ben de 2012 Ocak ayında Muğla Kent Konseyi Kadın Meclisi’nde, kendi yöremizdeki yerel tohumlara sahip çıkmak, üretici ve tüketiciyi bilinçlendirerek, yerel tohumlarla üretim ve tüketimi arttırmak, eski tatlarımıza ve sağlığımıza yeniden kavuşmak, torunlarımıza yine doğal gıdalar yedirebilmek için ‘Yerel Tohum Grubu’  adıyla bir çalışma grubu kurarak, Muğla’da ilk yerel tohum çalışmalarını başlattım. Tek başıma kurduğum bu projede daha sonra 14 kurum birlikte çalıştık” dedi.

“TÜRKİYE’DE TEK ÖRNEK”

Üç yılda toplam 25 köyde çalışma yaptıklarını söyleyen Jale Eren, “Gittiğimiz köylerde üreticilere hibrit tohumun zararlarını, yerel tohumun faydalarını anlattık. Eskiden bitki hastalıklarında kullanılan doğal ilaç yöntemlerini anlattık. Lider çiftçiler seçtik. Bahçelerini dolaşarak kadınlara ulaştık. Bahçelerindeki hastalıklara çözümler bulduk. Turşu ve reçel yarışmaları yaparak kadınları işin içine çektik. Yılın sonunda ise yerel tohtum takas şenlikleri yaptık. Biz bu şenlikleri köylülerle yaptık. Üç yılda toplam 25 köyde çalışma yapıldı. Üç yıl devam eden bu çalışmamız da Türkiye’de bu konudaki tek örnektir” şeklinde konuştu.

“YEREL TOHUM MERKEZİ KURULMASI İÇİN BÜYÜK MÜCADELE VERDİM”

Yerel tohum merkezi kurulması için büyük mücadele verdiğine değinen Jale Eren, ayrıca çocuklarda yerel tohum konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla okullarda proje yaptıklarını da belirtti. Eren, “Muğla’da aynı zamanda Milli Eğitim Müdürlüğü ile 3 yıllık bir proje yaptık. ‘Bir tohum ek’ projesi gereği anasınıflarından, liseye kadar projeye katılan okullarda yerel tohum çalışmaları yaptık, çocuklara yerel tohum ektirdik, bilgi verdik. Muğla Belediyesi bünyesinde yerel tohum merkezi kurulması için büyük mücadele verdim ve sonunda açtılar.  Yerel tohumlar konusunda çalışma yapmak isteyen herkese konu hakkında bilgi verdim, destekledim. Facebook’ta ‘Muğla Yerel Tohum Grubu’, yerel tohum çalışmalarımın başladığı 2012 yılının Mart ayında kurulmuştur. Türkiye’de bu konuda kurulan ilk facebook grubudur. Amacım, Muğla’daki hem üreticilere, hem tüketicilere hem de hobi olarak yapanlara bilgiler vermek, yerel tohuma dikkatlerini çekmekti. Şu anda ise tüm Türkiye’den üyemiz olduğu gibi, yurt dışından da üyelerimiz var. Ben çalışmalarımı 2015 yılından sonra, sadece grubumda yani ‘Muğla yerel tohum grubunda sürdürdüm. Tohum takas işlerine de grubumuzda devam ettim. Orada benimle birlikte, daha önce hiç tanışmadığımız halde yerel tohum sevdasına tanıştığımız pek çok arkadaşımın da emeği var. Onların her birine teşekkür ederim” dedi.

“ÖRNEK KIDEMLİ VATANDAŞ SEÇİLDİM”

Torununa doğal besin sağlama amacıyla çıktığı yolda çok büyük projeler gerçekleştirerek büyük bir kitleye ulaştığını dile getiren Jale Eren, 2016 yılında örnek kıdemli vatandaş seçildiğini söyledi. Jale Eren, “Elimizdeki yerel tohumlarımız her yıl katlanarak çoğalıyor. 2020 yılında Muğla merkezin yanında 4 bölge kurduk. Muğla merkez, Ankara bölgesi, Fethiye bölgesi, Bursa bölgesi ve Kocaeli bölgesi. Toplamda elimizde 2 bin 728 çeşit yerel tohum bulunmakta. Yerel tohum konusunda en büyük sıkıntı olan yetiştirilen ürünlerin değerinde pazarlanması konusuna çözüm getirmek için, üreticilerin yoğun baskısıyla, ürünlerinin ilk elden pazarlandığı “Muğla Yerel Tohum Grubu Üretici ve Tüketici Pazarı” grubunu ve ona bağlı olarak ‘Tohumu Atadan’ satış sitesini kurduk. Grubumuzda alınan karar üzerine, üreticileri ben denetliyorum. Ayrıca üreticilerle pazarlık yapmıyoruz. Fiyatı onlar belirliyor. Kazanmaları gerekiyor ki üretmeye devam etsinler. Biz böyle düşünüyoruz. Yaptığım sosyal sorumluluk kapsamında çalışmalarım nedeniyle, TÜRYAK tarafından 2016 yılında Muğla’dan kadın olarak ‘Örnek kıdemli vatandaş’ seçildim” dedi.