Demir’den Soru Önergesi

CHP Muğla Milletvekili Prof. Dr. Nurettin Demir, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden Türk Hava Yolları Kabin Amiri Selda Durmaz’ı hatırlatarak, Türkiye’de meslek hastalıklarının neden kayıt altına alınmadığını Çalışma Bakanı Faruk Çelik ve Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’na sordu. 

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nun meslek hastalıklarını “gizli salgın hastalık” olarak tanımladığını belirten Demir, ILO verilerine göre dünyada her yıl 160 milyon insanda çalışmaktan kaynaklı hastalık meydana geldiğini, 1 milyon 950 bin kişinin de meslek hastalıklarına bağlı yaşamını yitirdiğini ifade etti. ILO’nun verilerinin tahmini olduğunu söyleyen Demir, “Türkiye’de ortalama çalışma sürelerinin uzunluğu, güvencesiz ve esnek çalışmanın yaygınlığı göz önüne alındığında yıllık meslek hastalığı sayısının 300 binin üzerinde olduğu söylenebilir” dedi. Demir, “meslek hastalıklarından ölümlerin sayısı yüksek olmasına dair, meslek hastalıklarına dair veriler Çalışma Bakanlığı’nın raporlarına dahi girememektedir” diye belirtti.

Geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden Türk Hava Yolları Kabin Amiri Selda Durmaz’ı da hatırlatan Demir, “Durmaz, Nijerya’nın Lagos kentine görev uçuşu dönüşünde yüksek ateş şikâyetiyle hastaneye gitmiş, Durmaz’a öncelikle grip teşhisi konulmuştur. Sıtmadan ölen Durmaz, bir süre yoğun bakımda kaldıktan sonra hayatını kaybetmiştir. THY sağlık birimine de başvuran Durmaz’ın ölümü kayıtlara meslek hastalığı olarak geçmemiştir. Oysaki sıtma, ülkemizde çok görülmese de özellikle yurtdışında havacılık, nakliye ve denizcilik gibi işkollarında çalışanların yakalandığı, sık rastlanan bir meslek hastalığı olarak meslek hastalıkları listesinde yer almaktadır” ifadelerini kullandı.

Demir verdiği yazılı soru önergesinde; Sağlık Bakanlığı tarafından meslek hastalıkları tıbbi kayıt sistemi oluşturulup oluşturulmayacağını ve özellikle sağlık çalışanları ve THY çalışanlarının karşıya karşıya kaldığı risklerden olan sıtma vb hastalıkların meslek hastalıkları kapsamına alınıp alınmayacağını sordu.

Demir’in Sağlık Bakanına Verdiği Yazılı Soru Önergesi:

Meslek hastalıkları, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 2013 yılı Nisan ayında “gizli salgın hastalık” olarak tanımlanmış, bu gizlilik örtüsünün kalkması için ciddi paradigma değişikliği olması gerektiği vurgulanmıştı. ILO verilerine göre dünyada her yıl 160 milyon insanda çalışmaktan kaynaklı hastalık meydana gelmektedir. Her yıl 1 milyon 950 bin kişi ise meslek hastalıklarına bağlı yaşamını yitirmektedir. Bu sayılar tanı koyulan meslek hastalıkları veya meslek hastalığına bağlı ölümler olmayıp tahminidir.

Her bin işçi için yılda 4 ila 12 yeni meslek hastalığı olgusu beklenmektedir. Yani Türkiye’de her yıl yaklaşık 120 bin ila 360 bin arasında işçi meslek hastalığına yakalanmaktadır. Türkiye’deki ortalama çalışma sürelerinin uzunluğu, güvencesiz ve esnek çalışmanın yaygınlığı göz önüne alındığında beklenen yıllık meslek hastalığı sayısının 300 binin üzerinde olduğu söylenebilir. Ancak Türkiye’de SGK verilerine göre meslek hastalıkları yıllık tanı sayısı beş yüzün dahi altında kalmaktadır.

Meslek hastalıkları “mesleki/işle ilgili” oldukları bilindiği halde Sağlık Bakanlığı tarafından hastalıklarının nedenlerinin belirlenmesi, takip (surveyans)  ve önlenmesi amacıyla hala kayıt altına alınmamaktadır. Oysa 1930 yılından beri tüm hastalıkları kayıt ve takip etmesi (surveyans) yasal görevi olan Sağlık Bakanlığı’nın henüz böyle bir kayıt sistemi bulunmamaktadır.