EFT, Havale ve Nakit İşlemlerinde Yeni Dönem: Bu Kuralları Uymayan İşlem Yapamayacak

Bu yeni uygulamayla, finansal sistemde şeffaflığın artırılması ve yasa dışı işlemlerin önlenmesi hedefleniyor.

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), bu amaç doğrultusunda hazırladığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Taslağını kamuoyunun görüşüne sundu.

Tebliğ taslağı, uluslararası standartları belirleyen Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) kriterlerine uyumu güçlendirme, hem yerel hem de küresel yükümlülüklerin etkin şekilde yerine getirilmesini sağlama amacı taşıyor. Ayrıca suç gelirlerinin belirlenmesi, yurt dışına çıkarılmasının önlenmesi ve kara para aklamayla mücadele konularında FATF üyesi ülkelerde uygulanan yöntemler dikkate alındı.

Amaç: Günlük işlemleri aksatmadan kayıt dışılığı azaltmak

Yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşların günlük hayatını etkilemeden, nakit hareketlerinin daha şeffaf hale getirilmesi, finansal sistemde izlenebilirliğin ve güvenin artırılması planlanıyor.

Tebliğe göre finansal kuruluşlar, müşterilerin para transferlerini ve nakit işlemlerini daha yakından izleyecek. Özellikle olağandışı büyüklükte veya sıklıkta olan işlemler, müşteri profilini aşan nakit hareketleri daha sıkı denetime tabi olacak. Bu kapsamda, işlemin gerekçesi hakkında yeterli bilgiye ulaşmak için ek önlemler alınacak.

Transfer açıklamaları için yeni kategori başlıkları geliyor

Bankalar, ödeme ve elektronik para kuruluşları artık EFT ve havale işlemlerinde müşteriye sadece en yaygın kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenen standart başlıkların yanı sıra, zorunlu olarak sunulacak bazı işlem türleri de olacak. Bunlar arasında:

• Gayrimenkul alım ödemesi
• Motorlu taşıt alım ödemesi
• Borç verme/ödeme
• Hediye, bağış, yardım
• Vergi, resim, harç
• Tazminat ve sigorta ödemeleri
• Avukatlık, danışmanlık ve müşavirlik hizmetleri
• Sağlık harcamaları
• Kripto/dijital varlık işlemleri
• Şans oyunları ve bahis
• Eğlence veya sosyal medya ödemeleri

Bu seçenekler dışında "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi genel ifadeler tercih edilirse, işlem açıklamasının en az 20 karakter içermesi gerekecek. Açıklama girilmediği takdirde işlem gerçekleşmeyecek.

Büyük tutarlı işlemler için beyan ve belge şartı

Yeni uygulamada, finansal kuruluşlar belirli tutar aralıklarında işlem yapan müşterilere yönelik ilave yükümlülükler getirecek:

• 200 bin TL – 2 milyon TL arasındaki işlemler için: Sık kullanılan işlem türlerinden seçim yapılması gerekecek. "Diğer" veya "bireysel ödeme" seçilirse, yine en az 20 karakterlik açıklama istenecek.
• 2 milyon 1 TL – 20 milyon TL aralığında: "Nakit İşlem Beyan Formu" doldurulacak. Aynı şekilde genel ifadeler seçilirse detaylı açıklama zorunlu olacak.
• 20 milyon TL üzeri işlemlerde: Beyan formunun yanı sıra işlemle ilgili destekleyici belgelerin sunulması gerekecek.

Eğer bu düzenlemeler taslak aşamasından çıkarılıp resmileştirilirse, yeni kurallar 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek.