Vatandaşın Asıl Sorunu: Enflasyon Değil Hayat Pahalılığı

Enflasyon düşse de fiyatlar hâlâ yüksek; vatandaşın derdi cebindeki para ile geçinememek.
Enflasyon ve hayat pahalılığı kavramları sık sık karıştırılıyor. Uzmanlar, siyasilerin de bu karışıklığı kendi lehine kullanmayı tercih ettiğini vurguluyor. Enflasyondaki düşüşün hayat pahalılığı sorununun çözüldüğü algısını yaratmak isteyen siyasetçiler, bu sayede kamuoyunu yanıltabiliyor.

Ekonomim sitesinde yer alan habere göre, vatandaşın enflasyondan şikâyet ederken yakındığı asıl sorun hayat pahalılığıdır. Örneğin, enflasyon sıfırlansa bile maaşlar aynı kalırsa geniş toplum kesimleri refaha kavuşamayacak. Mevcut gelirle fiyatlara yetişmek mümkün olmadığı için, “Enflasyonu sıfırladık” mesajı vatandaşın geçim sıkıntısını ortadan kaldırmıyor.

Kavram farkı önemli:

Enflasyon: Fiyatların sürekli artış göstermesi.

Hayat pahalılığı: Ele geçen parayla rahat geçinememek, geçim sıkıntısı çekmek.

Her enflasyon dönemi, gelirler de artarsa hayat pahalılığına yol açmayabilir. Ancak her hayat pahalılığı sürecinin öncesinde, yüksek enflasyonist bir dönem vardır.

Düşen oran fiyatları düşürmüyor
Enflasyonun düştüğünden söz edildiğinde aslında fiyat artış hızının yavaşladığı ifade ediliyor. Fiyatlar hâlâ artıyor, yalnızca yıllık artış hızı geriliyor. TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon düşse de fiyat düzeyi yüksek kalmaya devam ediyor. Bu durum, vatandaşın hâlâ geçim sıkıntısı çektiğini ortaya koyuyor.

Hayat pahalılığına örnek:
2024 Aralık’ta 100 lira olan bir ürün, 2025 boyunca her ay 5 lira zamla 160 liraya çıkıyor. 2026’da fiyat sabit kalsa bile aylık artış sıfır olacak, yıllık enflasyon düşecek. Ancak vatandaş hâlâ geçim zorluğu yaşayacak. Çünkü Ocak 2025’te 105 lira olan ürün, Ocak 2026’da hâlâ 160 lira olacak.

Uzmanlar, bu örnek üzerinden, vatandaşın asıl derdinin enflasyon değil hayat pahalılığı olduğunun altını çiziyor. Fiyatlar yüksek kaldığı sürece, enflasyonun düşmesi tek başına refah artışı sağlamıyor.