Ege'de Kuraklık Alarmı: Bilim İnsanları Uyarıyor

Ege Bölgesi’nde giderek şiddetlenen kuraklık, barajlardaki doluluk oranlarını kritik seviyelere indirirken bazı ilçelerde su kesintilerini de beraberinde getirdi. Uzmanlar, yaşanan bu su krizinin yalnızca geçici değil, iklim değişikliğinin etkisiyle derinleşen uzun vadeli bir sorun olduğuna dikkat çekiyor.

Yaşar Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Jafar Safari yürütücülüğünde gerçekleştirilen araştırmada, bölgenin 2100 yılına kadar kuraklık eğilimi masaya yatırıldı. Çalışmada CMIP6 iklim modeli verileri kullanılarak orta (SSP2-4.5) ve yüksek (SSP5-8.5) emisyon senaryoları incelendi.

Safari’ye; İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden Dr. Mustafa Nuri, Bursa Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Babak Vaheddoost eşlik ederken, yüksek lisans öğrencisi Farzad Rotbeei de araştırmaya katkı sundu.

Verimli Havzalar Alarm Veriyor

Çalışmanın sonuçları, 2041-2100 döneminde Büyük Menderes Havzası (Aydın-Denizli-Muğla hattı) ile Küçük Menderes Havzası’nın batısında (Çeşme, Seferihisar, Selçuk ve çevresi) şiddetli kuraklık aylarının 160’ı aşabileceğini gösteriyor. Küçük Menderes’in doğusunda ve Gediz Havzası’nda da kuraklık riskinin süreceği öngörülüyor.

Orta emisyon senaryosuna göre 2070-2099 arasında kurak ay sayısında yüzde 26 artış beklenirken, yüksek emisyon senaryosunda bu oran yüzde 40’a çıkıyor. Aylarca sürebilecek kurak dönemlerin 15 aya kadar uzayabileceği belirtiliyor. Bu durumun tarımsal üretim, içme suyu temini ve ekosistem dengesi açısından ciddi tehditler barındırdığı vurgulanıyor.

“Adaptasyon Politikaları Şart”

Doç. Dr. Safari, elde edilen veriler ışığında özellikle İzmir’in tarım, içme suyu ve ekosistem dengesi açısından büyük risk altında olduğuna dikkat çekerek şu uyarıda bulundu:“İklim değişikliği artık soyut bir kavram değil. Ege gibi hassas bölgeler hem sıcaklık artışı hem de buharlaşma nedeniyle çift yönlü baskı altında. Geleceğe dair net bir tablo ortaya koyduk: Adaptasyon ve bütüncül su yönetimi politikaları acilen devreye girmeli.

Çözüm Önerileri

Safari, atılması gereken adımları şöyle sıraladı:

Yeraltı su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı için izleme ve sınırlama sistemleri kurulmalı.

Tarımsal sulamada su tasarruflu modern teknikler yaygınlaştırılmalı.

Şehir şebekelerindeki su kayıpları hızla önlenmeli.

Bölgesel ölçekte kuraklık erken uyarı sistemleri oluşturulmalı.

İklim projeksiyonlarına dayalı uzun vadeli su yönetim planları hazırlanmalı.

Yenilenebilir enerji yatırımları artırılarak karbon ayak izi küçültülmeli.

Alternatif su kaynakları devreye alınmalı; atık sular tarımda değerlendirilmeli, deniz suyu arıtma tesisleri kurulmalı.