Caretta Tuba’nın İztuzu Aşkı

TUBA’nın 5 Yıl Boyunca 55 Bin Kilometre yol kat ettiği ve kendisine takılan takip cihazını düşürdüğü tespit edildi.

TUBA’yı yuva yaptıktan sonra tekrar bir uydu cihazıyla takip edilirse bu dünya için ilk kez bir deniz kaplumbağasının 2 defa izlenmesi anlamına gelecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının özel çevre koruma bölgelerinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda 200 Bine yakın yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı, Bakanlık tedavi altında alınan ve "Beyza", "Zeynep" ve "Esin" isimleri verilen 47 deniz kaplumbağasını göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için uydu takip cihazlarıyla takip ediyor.

Dalyan İztuzu Plajında bulunan Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska:

"Tuba’nın 5 yıl sonra yuva yapmak için geri dönmesi çok önemli. Tuba İztuzu plajına yuva yaptıktan sonra uydu takip cihazını yenileyerek ve tekrar denize göndereceğiz”

“TUBA’yı yuva yaptıktan sonra tekrar bir uydu cihazıyla takip edersek, bu dünya için ilk kez bir deniz kaplumbağasının 2 defa izlenmesi anlamına gelecek, böyle bir canlı şu an dünyada maalesef yok"

Muğla'da yaralı bulunup, tedavi sonrası 2019'da uydu takip cihazı takılarak denize bırakılan ve sinyali kesilen Caretta Caretta Tuba'nın 25 Bin Kilometre yol kat ederek 5 yıl sonra Dalyan İztuzu Plajına dönerek dönüp yuva yapması DEKAMER ekibi tarafından TUBA’nın İztuzu aşkı olarak nitelendi.

Muğla’nın Ortaca ilçesi İztuzu Plajı'ndaki Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezinde caretta caretta türü deniz kaplumbağaları üzerinde araştırmalar yürütülüyor. Bölgede yaralı bulunan kaplumbağalar Pamukkale Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Yakup Kaska Başkanlığındaki bir ekip tarafından tedavi edilip tekrar denize bırakılıyor.

DEKAMER'e, kurulduğu 2008 yılından bu yana 250 yaralı kaplumbağa rehabilitasyona alındı. Bunlardan 142 tanesi iyileşerek doğal yaşam ortamlarına bırakıldı ve maalesef 100 adet yaralı kaplumbağa ise hayatını kaybetti.

DEKAMER

Deniz kaplumbağası üreme kumsallarında ayrıntılı bilimsel çalışmalar yapmak, yaralı deniz kaplumbağalarının bakım ve tedavilerini yaparak doğal yaşam ortamlarına geri dönmelerini sağlamak, deniz kaplumbağalarının yuvalama, beslenme, kışlama ve göç yolları üzerinde araştırmalar yapmak, deniz kaplumbağalarının yaralanma ve ölümlerinin sebepleri üzerine araştırmalar yaparak, bu konularda kamuoyu ve ilgili tarafları bilgilendirici projeler üretmek, çalışma alanlarındaki faaliyetler için gerekli görülen laboratuvar, bakım binaları ve çalışma alanları kapsamında önerilen araştırma projelerini imkanlar ölçüsünde desteklemek, ve yaralı deniz kaplumbağalarının bakım ve tedavilerinin yapılabildiği çeşitli bölgelerde ilk yardım üniteleri ve tedavi merkezleri açıyor.

5 Yıl sonra Yuva Yapmak İçin Geri Döndü

Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) görevlilerince yaralı bulunan ve tedavisinin ardından 28 Ağustos 2019'da uydu cihazı takılarak Muğla’daki Dalyan İztuzu Plajı'ndan denize bırakılan deniz kaplumbağası "Tuba" İztuzu’ndan ayrıldıktan sonra bu süreçte 24 bin 912 kilometre kat etti.

25-30 yaşlarındaki caretta caretta, uydu takip cihazıyla Türkiye'den Adriyatik'e kadar izlenen ilk deniz kaplumbağası oldu. Göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için takip edilen caretta caretta Tuba'nın, kumsala ya da başka yönlere nasıl yöneldiği, akıntının yönünden nasıl etkilendiği 4 yıl boyunca izlendi.

Dalyan İztuzu Plajı'ndan kumsala bırakıldıktan sonra 2 ayını Marmaris açıklarında geçiren, daha sonra bir ayda Yunanistan'a ulaşan Tuba, Malta, İtalya, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Karadağ ve Hırvatistan kıyılarına uğrayarak Adriyatik'ten veri ulaştırmaya devam ederken yaklaşık 2 önce sinyal kesildi.

DEKAMER Başkanı Prof. Dr. Yakup Kaska, sadece Türkiye'de değil, dünyada da tanınan Tuba'nın, 4 yıl kadar uzun süredir takip edilen tek kaplumbağa olduğunu anlatarak, şunları söyledi:

"Cep telefonuyla çok konuşuruz, pili çabuk biter, bazen konuşmayınca 3 gün sürer, Tuba'nın pilinin ömrü de 4 yıl sürdü. Bu süreç içerisinde Tuba'dan haber aldık, ancak pili bittiği için de yaklaşık 2 yıldır maalesef sinyal alınamıyordu. Bu kaplumbağanın 4 yıl boyunca dakika dakika nerelerde dolaştığının bilgisi şu an dünyada başka hiçbir yerde yok”

Dünyada Bir İlk Olacak

DEKAMER Başkanı Prof. Dr. Yakup Kaska, Tuba'nın tekrar doğduğu kumsala yuva yapmak için gelmesini bekliyorduk ve TUBA yeniden kumsala geldi ve yaptığımız ilk incelemelerde takip cihazının düştüğü gördük. Tuba’nın 5 yıl sonra yuva yapmak için toplamda (Gidiş-Dönüş) yaklaşık 55 Bin kilometre yol kat ederek geri dönmesi çok önemli. Tuba İztuzu plajına yuva yaptıktan sonra uydu takip cihazını yenileyerek ve tekrar denize göndereceğiz. TUBA’yı yuva yaptıktan sonra tekrar bir uydu cihazıyla takip edersek, bu dünya için ilk kez bir deniz kaplumbağasının 2 defa izlenmesi anlamına gelecek, böyle bir canlı şu an dünyada maalesef yok. Tuba'nın 5 yıl boyunca kumsala uğramamış olmasından 500-600 civarında yumurta geliştirdiğini tahmin ediyoruz”

178 BİN 66 YAVRU DENİZLE BULUŞTU

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının özel çevre koruma bölgelerinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda bu yıl 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı.

Bakanlığa bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, korunan alanlarda, ulusal mevzuat ve Türkiye'nin taraf olduğu Bern, Barselona ve Ramsar sözleşmeleri kapsamında "yaban hayatının korunması ve izlenmesi" amaçlı projeler yürütüyor.

Bu kapsamda özel çevre koruma bölgelerinde caretta caretta, flamingo gibi nesli tehdit ve tehlike altındaki canlı türlerini korumaya yönelik çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor.

Bakanlıkça Özel Çevre Koruma Bölgeleri Mersin'de Göksu Deltası, Muğla'da Dalyan, Göcek, Köyceğiz ve Fethiye, Antalya'da Belek ve Patara'nın kumsal alanlarında, önceki yıllarda başlatılan, caretta caretta ve yeşil kaplumbağa (chelonia mydas) türlerindeki deniz kaplumbağalarının popülasyon izleme ve koruma çalışmaları da sürdürülüyor.

Koruma faaliyetleri kapsamında deniz kaplumbağalarının yuvaları kum üstü ve kum altı kafeslerle koruma altına alınıyor, yuvaların sıcaklığı ve nem oranları ölçülüyor, yumurtlamaya çıkan kaplumbağaların gözleme dayalı muayeneleri yapılıyor.

Ayrıca bölgeyi ziyarete gelen misafirler de deniz kaplumbağaları konusunda bilgilendiriliyor ve kumsalın gece saat 20.00 ile 05.00 saatleri arasında kullanılması engelleniyor.

DENİZE ULAŞABİLEN YAVRU SAYISI 5 YILDA YAKLAŞIK 4 KAT ARTTI

Söz konusu çalışmalarla, korunan bölgelerde 2024 yılı yuvalama periyodu içinde kuluçkadan çıkan aralarında "caretta caretta"ların da olduğu 178 bin 66 yavru deniz kaplumbağasının denize ulaşması sağlandı.

Bakanlıkça yürütülen koruma faaliyetleri sonucu denize ulaşabilen yavru sayısı 2023'de 106 bin 592, 2022'de 62 bin 131, 2021'de 132 bin 195 ve 2020'de 47 bin 503 oldu. Böylelikle denize ulaşabilen yavru sayısında 5 yıllık sürede yaklaşık 4 kat artış sağlandı.

47 DENİZ KAPLUMBAĞASI UYDU İLE TAKİP EDİLİYOR

Bakanlık, 2020'de ilk kez kaplumbağalara uydu cihazı takarak izlemeye başladı. Uydu izleme cihazları ile takip çalışmaları, deniz kaplumbağası araştırmacıları tarafından sürdürülüyor.

Aralarında bir dönem tedavi altında alınan ve "Beyza", "Zeynep" ve "Esin" isimleri verilen 47 deniz kaplumbağası göç, beslenme ve kış alanlarının belirlenmesi için uydu takip cihazlarıyla takip ediliyor.