MUĞLA'NIN MANEVİ SİMGESİ: ŞAHİDİ HAZRETLERİ

Muğla'nın manevi simgesi olarak bilinen ve yaşadığı dönemin en tanınmış âlimlerinden biri olan Şahidi Hazretleri, Muğlalı Şahidi İbrahim Dede olarak da biliniyor. Şahidi Hazretleri, Mevlevilik geleneğinin Muğla'ya taşınmasına öncülük etmiş.

Muğla İl Müftüsü Yaşar Çapçı, Muhabirimiz Kenan Gürbüz'e İbrahim Şahidi Dede, hakkında şu bilgileri verdi:

"Mevlânâ’yı anmak ve onun öğretilerini hatırlamak amacıyla her yıl törenler düzenleniyor. Mevlevilik anlamında Muğla’yı önemli kılan yönü ise Şahidi Camii ve Haznesinde medfun bulunan İbrahim Şahidi Dede’dir. Dergah, Şahidi Hazretleri’nin öğretilerini sürdürmüş ve Anadolu’da tasavvufî hayatın yayılmasına katkıda bulunmuştur. O dönemde dergah olarak kullanılan şimdi ise Şahidi Camii bahçesi içinde yer alan türbesi, manevi bir ziyaret noktasıdır. Şahidi Hazretleri’nin türbesi, hem tasavvuf yoluna gönül verenler hem de tarihî ve kültürel mirasa ilgi duyanlar için önemli bir mekân olarak kabul edilir. Eserleri ve etkisi Şahidi’nin en bilinen eseri Gülşen-i Tevhid adlı mesnevisidir. Bu eser, Allah’ın birliği (tevhid), insan Allah ilişkisi ve ilahi aşk temalarını işler. Şiirlerinde sade bir dil kullanmış, halkın tasavvufun derin meselelerini kolayca anlamasını sağlamıştır"

Müftü Çapcı, Muğla Şahidi Hazretlerinin, Anadolu’daki Mevlevilik geleneğinin önemli bir temsilcisi ve tasavvufî düşüncenin ışığı olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:

"Manevi hayatı, eserleri ve halk üzerindeki etkisi, hem yaşadığı dönemde hem de günümüzde ilham kaynağı olmaya devam etmektedir. Sevgi ve hoşgörüyle insanları birleştiren bu öğretiler, Şahidi’nin adını ebedîleştirmiştir. Muğla’da “Şahidi Hazretleri” olarak tanınan Şeyh İbrahim Tennûrî Şahidi, 15. yüzyılda Anadolu’da yaşamış, Mevlevilik geleneğinin önemli bir temsilcisi ve tasavvufî bir önderidir. Mahlasının “Şâhidî”, kendisinin Mevlevî ve Muğlalı olduğunu, “Gedâyim Şâhidîi Mevlevîyim / Diyâr-ı Menteşe’de Muğlavîyim” mısralarıyla ifade etmektedir. Şahidi, manevi kişiliği, edebiyat alanındaki eserleri ve halkın gönlünde bıraktığı derin izlerle tanınır.

Muğla’da bulunan Şahidi Dergâhı, onun tasavvufî mirasını taşıyan ve Mevlevilik geleneğini yaşatan önemli bir merkezdir. Eserleri, Mevlânâ’nın düşüncelerini Anadolu’da daha geniş bir kitleye ulaştırmış, Mevlevilik öğretisinin zenginleşmesine katkıda bulunmuştur. Günümüzde Şahidi Hazretleri’nin öğretileri ve bıraktığı manevi miras, günümüzde de yaşatılmaktadır. Muğla’daki türbesi ve dergâhı, hem Mevlevilik kültürüne gönül verenlerin hem de tasavvufî değerleri araştıranların ziyaret ettiği yerler arasında önemli bir konuma sahiptir. Her yıl düzenlenen anma etkinlikleri ve tasavvufî toplantılar, Şahidi Hazretleri’nin hoşgörü, barış ve sevgi temelli öğretilerinin hatırlanmasını sağlamaktadır."

MUĞLA'NIN MANEVİ SİMGESİ: ŞAHİDİ HAZRETLERİ

Muğla'nın en tanınmış âlimlerinden biri olan Şahidi Hazretleri, Muğlalı Şahidi İbrahim Dede olarak da biliniyor. Yaşadığı dönemde Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde önemli bir şahsiyet haline gelen Şahidi Hazretleri, Mevlevilik geleneğinin Muğla'ya taşınmasına öncülük etti.

 Küçük yaşta ailesini kaybeden Şahidi Hazretleri, eğitim almak için Bursa ve İstanbul'a gitmiş, ardından Mevlevi olma yolunda Muğla’ya dönmüştür. Hayatının geri kalan kısmında Kütahya'da Süleyman Divani Çelebi Hazretleri'nin yanında uzun yıllar kalan Şahidi Hazretleri, hocasının vefatından sonra Muğla’ya dönerek memleketine Mevleviliği yaydı.

MEVLEVİLİK, MUĞLA’DA KÜLTÜREL MİRAS OLARAK YAŞATILIYOR

Mevlevilik, Mevlana Celaleddin Rumi’nin tasavvufi öğretilerine dayanan ve Osmanlı coğrafyasının birçok bölgesine yayılan bir tarikat olarak, Muğla'da önemli bir kültürel miras bırakmıştır. 14. yüzyılda, Ulu Arif Çelebi ve Mes’ud Bey’in katkılarıyla Mevlevilik, Menteşe bölgesine girmiş, ardından Sultan Divani’nin Muğla'ya ziyaretiyle şehirdeki yerleşimi pekişmiştir. Hudayi Salih Dede, Şahidi Hazretleri’nin babası olarak, Mevleviliğin Muğla'da daha da kök salmasını sağlamıştır.

Şahidi Hazretleri, Mevleviliğin Muğla’daki önemli temsilcilerinden biri olup, şehre özgü şiir geleneğinin de gelişmesinde önemli rol oynadı. Manzum Lügat gibi eserleriyle tanınan Şahidi Hazretleri, Mevlevilik kültürünü Muğla’da yaşatmaya devam etti. Bugün, Muğla’da Şahidi Hazretleri adına yapılmış bir camii, bir ortaokul ve Muğla Üniversitesi'nde adını taşıyan bir tiyatro salonu bulunuyor.

Sadece dini bir öğreti değil, aynı zamanda sanat ve kültürle iç içe geçmiş bir yaşam biçimi olan Mevlevilik, Mevlana’nın öğretileri, şairlik, müzik ve hat sanatı gibi alanlarda kendini göstermiş, Muğla da bu kültürden fazlasıyla etkilenmiştir. Mevlevilik, Osmanlı İmparatorluğu’nun geniş coğrafyasına yayılarak Balkanlar, Anadolu, Ortadoğu ve Afrika’da izler bırakmıştır.

MUĞLA’DA BİR SİMGE: ŞAHİDİ CAMİİ VE TÜRBESİ

Muğla'nın Menteşe ilçesindeki Şahidi Cami, Şahidi Hazretleri ve babası Hüdayi Salih Dede'nin türbelerinin bulunduğu önemli bir manevi merkezdir. Camide, Şahidi Hazretleri'nin eserlerinden şu alıntı yer almaktadır:

"Gedayım Şahidiyi Mevleyim, diyarı menteşede Muğlaviyim, bihamdillah ki merdimaneviyim, ki gavvasi bihari mesneviyim, Şahidiye her kim iderse dua, ide mahşerde şefaat Mustafa."

Şahidi Hazretleri, Muğla'nın manevi hayatında derin izler bırakmaya devam etmektedir.