Yüzyıllardır Muğla’da Can Kurtaran Geleneksel Mucize

Halk arasında “bacası tütmeyen ev, aile evi değildir” sözleriyle bilinen geleneksel ifade, Muğla’da bambaşka bir anlam kazanıyor. Çünkü burada bacalar yalnızca tütmekle kalmıyor, aynı zamanda rüzgâr ve yağışa karşı gösterdiği dayanıklılıkla hayat kurtarıyor.

Muğla’nın Zorlu İklimine Uygun Çözüm

Türkiye’nin en yağışlı bölgelerinden biri olan Muğla, özellikle yörede “Deli Memet” olarak bilinen sert poyraz rüzgârlarıyla tanınıyor. Bu zorlu hava şartlarına karşı geçmişten günümüze en etkili çözüm, yöre halkının geliştirdiği Muğla bacaları oldu.

Yapısı ve Mimari Özellikleri

Muğla bacaları, dört tarafı açık ve üzeri haç biçiminde kapatılmış yapısıyla öne çıkıyor. Üst kısmı kiremitlerle örtülen bu bacalar hem şık bir görünüme sahip hem de işlevsel bir koruma sağlıyor.

Özellikle kiremit düzeniyle dikkat çeken bacalarda, 28 adet alaturka kiremit kullanılıyor. Dört düz ve dört ters üçgenin bir araya gelmesiyle haç benzeri bir form oluşturuluyor. Bu düzen, rüzgârın şiddetini kırarken bacanın işlevselliğini de artırıyor.

İki Asırlık Tarih

Yaklaşık 19. yüzyıldan bu yana, yani iki asırdır kullanılan Muğla bacaları, yalnızca kent merkezinde değil, çevre ilçelerde de yaygın olarak görülüyor. Milas, Yatağan, Ula, Köyceğiz, Ortaca ve Akyaka gibi pek çok noktada geleneksel evlerin çatılarında bu bacalar dikkat çekiyor.

Hayat Kurtaran Özellik

Muğla bacalarının en önemli işlevi ise insan sağlığına yönelik katkısı. Yağmur ve rüzgâra karşı güçlü bir bariyer oluşturan bacalar, dumanın geriye üflenmesini engelliyor. Bu sayede karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçiliyor. Yüzyıllardır kullanılan bu mimari detay, adeta görünmez bir hayat sigortası işlevi görüyor.

Kültürel Mirasın Devamı

Bugün hala Muğla sokaklarında dolaşırken, gözler çatılarda bu özel bacalara takılıyor. Her biri, bölgenin kültürel mirasını ve halkın doğayla kurduğu uyumlu yaşam tarzını gözler önüne seriyor. Muğla bacaları, yalnızca geçmişin değil, aynı zamanda geleceğin de mimari hazinesi olarak varlığını sürdürüyor.