Yasak Kardeşim!

5187 sayılı Basın Kanunu'nun “Basın özgürlüğü” başlığı altında düzenlenen 3. maddesine göre; “Basın özgürdür. Bu özgürlük; bilgi edinme, yayma, eleştirme, yorumlama ve eser yaratma haklarını içerir.

Basın özgürlüğünün kullanılması ancak demokratik bir toplumun gereklerine uygun olarak; başkalarının şöhret ve haklarının, toplum sağlığının ve ahlâkının, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği ve toprak bütünlüğünün korunması, Devlet sırlarının açıklanmasının veya suç işlenmesinin önlenmesi, yargı gücünün otorite ve tarafsızlığının sağlanması amacıyla sınırlanabilir.”

Yine aynı kanunun, “Yargıyı etkileme” başlıklı 19. maddesine göre; “Hazırlık soruşturmasının başlamasından takipsizlik kararı verilmesine veya kamu davasının açılmasına kadar geçen süre içerisinde, Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme işlemlerinin ve soruşturma ile ilgili diğer belgelerin içeriğini yayımlayan kimse, iki milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza, bölgesel süreli yayınlarda onmilyar liradan, yaygın süreli yayınlarda yirmimilyar liradan az olamaz.”

***

Gelinde şimdi siz yazın. Yayınlamak yasak, eleştirmek yasak, hatta çok yakında düşünmek bile yasak. 31.03.2005 tarihli Muğla Gazetemizin manşeti gözlerimin önüne geldi. Manşette kocaman bir grafik yapılmış. Gözleri ve ağzı bantlanmış bir gazeteci etrafında fotoğraf makinesi, daktilo, gazete küpürleri…  aslında 2005 yılında yapılan düzenlemelerden sonra pek de özgür bir basın neredeyse yok gibi. Hatta ülke genelinde basın keskin çizgilerle ikiye ayrıldı. İktidar yanlıları ve iktidar karşıtları.

***

Biz gazeteciler aslında alıştık geçici yayın yasaklarına. Gerçi geçici olarak başlayan sonrada gündemden düşmesiyle unutulan ve tekrar asla tartışılmayan konuşulmayan konular oluyor. Dağlıca saldırısında yayın yasağı geldi üzerinden geçen bunca zamana karşın geçici yayın yasağı kalktı mı? bilen yok.  Bu sadece en son en taze örneklerden biri. Yazımın başında da 5187 sayılı kanunun ilgili maddelerini aynen yayınladım. Her ne hikmetse illaki bir yerinden tutturuyor geçici yayın yasağını koyuyorlar. Sonrada o yasak aslında kalıcı olarak kalıyor.

***

Sokağınıza bir saldırı olacak oradan iş büyüyüp sizin evinize kadar uzayacak ama yayın yasağı olduğu için siz bundan habersiz mutlu mesut yaşamaya devam edeceksiniz. Bir gün başınıza gelene kadar. Sosyal medya üzerinden kim olduğu kimin olduğu bilinmeyen sahte hesaplar istedikleri gibi hiçbir yasak tanımadan pervasızca klavyeleri kırılana kadar yazacak ama siz yayıncısınız sorumlu davranmalısınız diyerek size yasak gelecek.

***

Haydi gel de şimdi sen yaz. Yerel gazetelerde neredeyse asgari ücretle çalışan bir gazeteci yazacak sonrasında da   yayımlayan kimse, iki milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Burada ki milyar eski TL ile hesaplanmış ama birde tutar biz altı sıfırı sadece paradan attık cezalardan değil derlerse hangi ülkenin bütçesi ile öder bunu gazeteci siz düşünün.

***

Birde hertoplumsal olaydan sonra ekranlara, gazete sayfalarına hatta sosyal medya hesaplarına konulan “Siyah kurdele” meselesi var. Son olayda önce Halk TV köşeye koydu. Yas ilan edildi. TRT ‘kamu televizyonu’ sorumluluğu ile hem kurdele, hem de bayrağı yarıya indirdi. ‘Diğer haber kanallarının çoğu kurdeleyi astı köşeye. Asmayanlar, vatanı sevmiyor, asanlar seviyor öyle mi? dizi kanalları da astı. Üç ekranlarda kaldı.  En son ne zaman asılmıştı? Bir ay oldu Dağlıca’dan sonra...

***

Bu gidişle çok yakında sayfalarımızda “Sonbahar geldi, yapraklar döküldü”, “Hazan mevsimi geldi”, “Kış hazırlıkları başladı”, “Yazdan kalma güneşli günler”, “Günün şıkı kim” gibi pembe haberlerle dolacak.