Karabağlar Yaylası; tarımsal hareketlilik, hayvan besleyiciliği, sebze ve meyve yetiştiriciliği, yazlık ve kışlık ihtiyaçların karşılandığı bir yer dinlence ve eğlence mekanı, kültürel ve ekonomik hareketliliğin merkezi olma özellikleriyle Muğla’da öne çıkmış bir bölgedir. Bu bölge Muğla’ya üç km uzaklıkta ve rakım olarak alışıldık yayla kavramının aksine daha aşağıdadır. Yaylada yurt olarak adlandırılan ailelere ait parseller vardır ve bu yurtlar, mülkiyetinde oldukları ailelerin lakaplarıyla anılır. Karabağlar Yayla Kahveleri ise içinde bakkalı, mescidi, lokantası, fırını, kasabı, demircisi, berberi, tandırı, su kuyusu vb. unsurlarıyla bilindik kahve algılayışının aksine birer kültür, eğitim ve ticaret merkezi olarak yer almış yapılardır. Bu kahvelerin geneli sözü edilen eklentilerin yanı sıra konuklarını ağırlayacak açık ve kapalı alanlara sahiptir. Açık alanlar çınar, dut ve ceviz ağaçlarıyla çevrelenmiştir.

***

Karabağlar Yayla Kahvelerinde geçmişte ortaoyunu ve kukla gösterileri,  film gösterileri yapılmış, yağlı pehlivan güreşleri düzenlenmiştir. Yaz aylarında, kurulan pazarlara Muğla’dan gelen berber, ayakkabı tamircisi, nalbant, dondurmacı, macuncu, çitirmekçi vb. esnaflar hizmet vererek sosyal hayata canlılık katmıştır. Kahve bünyesinde yer alan restoranlarda büryan kebabı, döş, kapama, güveç,  tavuk dolma,  tarhana vb. yemekler pişirilmiş, börekler ve köy ekmekleri yapılmıştır. Bu kahveler kentliyi, göçebeyi, köylüyü buluşturmuş, farklı tabakada yer alan insanların birbirini tanıma zemini olmuştur. Dolayısıyla da toplumsal ve kültürel ilişkilerin şekillenmesinde etkili olmuştur. Karabağlar yaylasında, elli-altmış yıl öncesine kadar yirminin üzerinde kahvenin olduğu bilinmektedir. Günümüzde ise sınırlı sayıda kahve hizmet vermeye devam etmektedir.

***

Muğla’nın dünyaca ünlü Karabağlar Yaylası yıllardır siyasetin ana ekseninde olmuş alınması gereken kararlar hep oralarda alınmış ve uygulanmış. Neredeyse siyasetin yazlık mekanıdır yayla. Yayla sofralarında muhabbetin ana mezesi siyasettir. Kimi zaman CHP’li kimi zaman DP’liler kimi zamanda hep birlikte oturularak Muğla’nın siyasi hayatına yön verilir. Muğla’daki bu yayla siyaseti son yıllarda azaldı gibi düşünülse de alında azalmadı artarak devam ediyor. Artık siyaseti yayla kahvelerinde değil de yurtlarda yapıyorlar. Şu sıralar en hareketli yurt ise CHP’nin ağır toplarından Fetdah Bardakçı’nın yurdu imiş. Muğlalı CHP’liler sık sık Bardakçı yurdunda buluşarak hem yerel hem de genel siyaset üzerine sabahlara kadar devam eden sohbetler ediliyormuş.

***

Eski demokratlar ise şimdilerde pek fazla siyasetin merkezine girmemeye özen gösteriyorlar. AK Partili siyasetçiler ise yayla siyasetinin Muğla’da ne anlama geldiğinin yada yaylada yapılan siyasetin etkisini pek bilmiyorlar sanırım o yüzden pek görünmüyorlar. Ancak yayla siyasetinin ne denli önemli olduğunu bilen bir önceki dönem milletvekili Ali Boğa AK Partililere yayla siyasetinin öneminin ve nasıl yapılacağını anlatmaya çalıştı anladılar mı bekleyip göreceğiz. Yayla siyaseti önemli yaylada siyaset yapanlar yada siyasete ısınanlar kısmetleri giymiş yağlanmaya başlamış. E o halde “Yiğitler çıktı meydane hepside birbirinden merdane! Haydi bismillah Allah’a emanet”