Reddi Miras Ölüm Aylığını Etkiler mi? Yargıtay Kararları Kesinlik Getirdi

Ölüm aylığı, vatandaşlar tarafından sıklıkla merak edilen konulardan biri. “Reddi miras ölüm aylığını etkiler mi?” sorusu, hak kaybı endişesi yaratan bir konu olarak öne çıkıyor. Dünya Gazetesi yazarı Özgür Erdursun, bu soruyu hukuki dayanaklarıyla yanıtladı.

Mynet sitesinde yer alan habere göre ölüm aylığı, vefat eden sigortalının malvarlığına (terekesine) dahil olmayan, prim ödemelerinden kaynaklanan bir sosyal güvenlik hakkı. Dolayısıyla mirası reddeden hak sahipleri—eş, çocuk veya anne-baba—aylık alma haklarını kaybetmiyor. Bu durum, Yargıtay içtihatlarıyla da kesinleşmiş durumda.

Ölüm Aylığı: Miras Değil, Sosyal Güvence

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre ölüm aylığı, sigortalının vefatı halinde eş, çocuklar ve geçimi sigortalıya bağlı olan anne-babaya bağlanan bir gelir desteği olarak öne çıkıyor. Erdursun, bu hakkın mirasçılık statüsüne değil doğrudan hak sahipliğine dayandığını vurguladı ve reddi mirasın aylık hakkını etkilemeyeceğini belirtti.

Kimler, Hangi Şartlarda Aylık Alabilir?

Ölüm aylığı bağlanmasında sigortalının statüsüne göre prim gün şartları farklılık gösteriyor:

SSK (4A) Kapsamındakiler:

• Sigortalının en az 1800 gün prim ödemesi veya
• 1 Ekim 2008 sonrası ölümler için, her türlü borçlanma süresi hariç en az 5 yıl sigortalı bulunma ve 900 gün fiilen prim ödemiş olma şartı.

Bağ-Kur (4B) Kapsamındakiler:

• Sigortalının en az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Prim borcu olan sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için borcun kapatılması veya yapılandırılması şart.

Emekli Sandığı (4C) Kapsamındakiler:

• Memurlarda fiili hizmet süresi 10 yıldan 5 yıla düşürüldü (1 Ekim 2008 sonrası).
• Daha önce, hizmeti 5-10 yıl arasında olan memurun eşine aylık bağlanması için eşin “malul ve muhtaç” olması gerekiyordu. Ancak bu şart kaldırıldı. Artık, 5 yıldan fazla hizmeti olan memurun eşi, malullük ve muhtaçlık şartı aranmadan dul aylığı alabiliyor.

Erdursun, geçmişte bu nedenle başvurusu reddedilen hak sahiplerinin SGK’ya yeniden müracaat edebileceğini vurguladı.

Yargıtay Hukuki Güvencesi

Reddi mirasın ölüm aylığını etkilemediği konusu Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin 2014/18844 sayılı ve Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/1608 sayılı kararlarıyla da kesinleşti. Kararlarda, ölüm aylığının bir miras değil, sosyal güvenlik hakkı olduğu açıkça belirtildi.

Sonuç olarak, ölüm aylığı sosyal devletin sağladığı temel bir güvence olup, mirası reddetmek bu hakkı ortadan kaldırmıyor. Düzenleme, hem hukuki açıklık hem de sosyal adaletin güçlenmesi açısından büyük önem taşıyor.