Eğitim-İş Muğla Şube Başkanı Ahmet Çakanel: “Üniversitelerimiz Kuşatma Altında”

Ahmet Çakanel, Türkiye’de üniversitelerin tarihinin en ağır kuşatmasını yaşadığını savunarak, akademik özgürlükten uzak, liyakatin değil yandaşlığın esas alındığı bir yapıya dönüşüldüğünü söyledi. Üniversitelerin bilim değil, rant üreten kurumlara dönüştürüldüğünü ifade eden Çakanel, apartman dairelerine sıkışmış üniversitelerde bilim üretmenin imkânsız hale geldiğini belirtti.

“Üniversiteler Alarm Veriyor”

2024/2025 verilerine göre Türkiye’de 208 üniversitede 185 bini aşkın akademik personel ve 6.8 milyon öğrencinin bulunduğunu hatırlatan Çakanel, bu yapının eğitim ve bilim üretme işlevini büyük oranda kaybettiğini dile getirdi. “Bilimsel yayın yapmamış isimler rektör olarak atanıyor, ilerici akademisyenler baskı altına alınıyor” dedi.

Gençler eğitimden kopuyor

Çakanel, üniversite eğitiminin hızla ticarileştiğini, 2015-2023 yılları arasında ekonomik nedenlerle 2 milyondan fazla öğrencinin üniversite eğitimini yarıda bıraktığını belirtti. Mezun gençlerin ise işsizlik ve düşük ücret gibi sorunlarla karşı karşıya olduğunu ifade etti.

YÖK eleştirisi: 44 yıllık engel

Yükseköğretim Kurulu’nu (YÖK) sert sözlerle eleştiren Ahmet Çakanel, YÖK’ün bilimsel özerkliğin önünde büyük bir engel olduğunu söyledi. Avrupa Üniversiteler Birliği’nin 2024 raporuna göre Türkiye’nin akademik özerklikte son sırada yer aldığını belirtti.

Liyakat yerine yandaşlık

Çakanel, rektör atamalarının Cumhurbaşkanı'nın yetkisiyle yapıldığını ve Anayasa Mahkemesi kararlarının tanınmadığını belirtti. Son 3 yılda 56 üniversiteye anayasaya aykırı şekilde rektör atandığını söyledi. Araştırma görevlisi sayısındaki ciddi düşüşe de dikkat çeken Çakanel, 2022’de 52 bin olan sayının 2025’te 39 bine düştüğünü kaydetti.

“Eğitimin niteliği düşüyor”

Üniversitelerde verilen eğitimin kalitesinin hızla düştüğünü belirten Çakanel, 2016'da URAP sıralamasında ilk 1000'de yer alan Türk üniversitesi sayısı 18 iken bu sayının 2023’te 9’a gerilediğini söyledi. “Üniversitelerimiz adeta liseden hallice yapılara dönüşmüştür” dedi.

Öğrenci hakları yok sayılıyor

Öğrencilerin anayasal haklarını kullandıkları için disiplin ve soruşturma baskısıyla karşılaştıklarını söyleyen Çakanel, “Bu ülkenin en başarılı öğrencilerini tutuklamanın meşru hiçbir gerekçesi olamaz” ifadelerini kullandı.

İdari personelin de sorunları büyüyor

Üniversitelerdeki idari ve teknik personelin ayrımcılığa uğradığını dile getiren Çakanel, görevde yükselme sınavlarının düzenli yapılmadığını, mülakat sisteminin haksızlıklara neden olduğunu belirtti. Unvan değişikliklerinde ek göstergenin 4800-6400 aralığında olması gerektiğini savundu.

“Üniversiteler kurtarılmalı”

Son olarak Ahmet Çakanel, YÖK’ün kaldırılması gerektiğini vurguladı. Üniversitelerin siyasi otoritelerden bağımsız hale getirilmesi gerektiğini belirterek, akademik ve idari personelin özlük haklarının iyileştirilmesini talep etti. “Üniversiteleri kurtarmak için hep birlikte mücadeleye devam edeceğiz” dedi.