Çiftçilerin süregelen yetiştiricilik dönemleri boyunca beğenileri doğrultusunda seleksiyonla ıslah ettikleri ve bulundukları yöreye uyum sağlamış olan bir kültür bitkisine ait çeşitler, yerel çeşit ya da köy çeşidi olarak adlandırılır. Yerel çeşitler; çoğunlukla kalite özellikleri yüksek, bölgeye adapte olmuş bireylerin seçilmesi ve birbirini izleyen nesillerde seleksiyona devam edilip, seçilen bireylerle yetiştiriciliğin sürdürülmesiyle ve doğal seleksiyonun etkisi ile ortaya çıkmıştır. Islah programlarının önemli germplasmını oluşturan ve yüksek varyasyon içeren yerel çeşitler, bitki genetik kaynakları koleksiyonlarında önemli bir yer tutmaktadır ve hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık ile yüksek kalite özelliğine sahip olmaları yönünden son derece önemlidirler. Yerel çeşitlerin, yetiştirildikleri farklı ekolojilere adaptasyon yetenekleri yüksektir. Bu nedenle, ait oldukları türün evrim potansiyelinin baskı faktörlerine karşı korunması sağlanmalıdır. Yerel çeşitlerin değerlendirilmesi, doğrudan bu çeşitlerin yetiştiriciliğinin ve tüketiminin teşvik edilmesi ya da dolaylı olarak bu çeşitlerin yeni çeşitler geliştirmek üzere yürütülen ıslah çalışmalarında kullanılması yoluyla gerçekleştirilebilir.

***

Yerel neden önemlidir diyerek önce tohumlardan ana besin kayaklarımızdan başladık anlatamaya. Yaşam tarzında da yerel önemlidir. Yerel kıyafetler de bir o kadar önemlidir. Yöresel demek "Yöre ile ilgili, yerel, mahalli" olan demektir. Kıyafet ise "İnsanların doğa şartlarından korunmak için üzerine giydiği ipek yada kumaştan yapılmış giysi" dir. Yöresel kıyafet; Bir yöreye ait sadece o yöredeki insanların giydiği giysilere verilen isimdir. Giyimde Yöresel Farklılaşma her ne kadar Anadolu halkının giysilerinde çeşitli yörelerde de olsa bazı ortak özellikler bulunmakla birlikte, yine de giyim biçimleri bölgelere göre değişmektedir. Türk yöresel kıyafetlerinin bölgelere göre farklılık göstermesinin belli başlı nedenleri ise şunlardır. Yöresel gelenekler, bireylerin kendilerine göre beğenileri, bölgenin çevreyle komşuluk durumu, iklim özellikleri, tarihsel nedenlerden oluşan kültür birikimler, etnik grupların varlığı, sosyoekonomik yapı. Örneğin Adana da sıcaktan az etkilenmek için şalvar giyen erkekler varken Muğla’da erkekleri şortla dolaşırken daha çok görürsünüz.

***

Bugün Muğla’nın önünde duran esas meselenin yerli-milli olmak veya olmamakta düğümlendiğini düşünüyorum. Konjonktür ne olursa olsun, Muğla’nın önüne hangi sorunlar çıkarsa çıksın bunların üstesinden gelinmesinin, çözümünün ilk şartı yerli ve milli olmaktan geçer. Bu durum içinde yaşadığımız çağda geçerli olduğu gibi milletler ve ülkeler arasında rekabetin, mücadelenin, karşılıklı ilişkilerin, farklılaşmaların devam ettiği her tarihsel dönem için de geçerlidir. Her şeyin yereli önelidir. Siyasetende yereli önemli. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Yerli ve Milli” saptamasının yerel siyasette de önemli olduğunu hatırlatmama gerek yok. Muğla’da da yerli ve milli siyaset adamlarının ellerini taşın altına koyma zamanları geldi de geçiyor.