Bakanlığın Tartışmalara Neden Olan Knidos Projesinde Mahkeme Kararını Verdi
16
Muğla’nın Datça ilçesinde yer alan, antik çağın en önemli ticaret ve bilim merkezlerinden biri olarak bilinen Knidos Antik Kenti için hazırlanan çevre düzenleme projesi, uzun süredir tartışmalara neden oluyordu.
Proje kapsamında bölgede yapısal ve bitkisel peyzaj düzenlemeleri, detay paftaları ve mimari projeler yer alıyordu. Ancak Datça Belediyesi, projenin uygulanmasının hem hukuka aykırı olduğunu hem de bölgenin arkeolojik ve doğal dokusuna ciddi zarar verebileceğini savunarak konuyu yargıya taşıdı.
26
Knidos Antik Kenti’nde Datça Belediyesi’ne ait olan iskele ve restoran binasının Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesine devri istenmişti. Bu gelişmenin ardından, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 19 Mart 2025 tarihinde Knidos’ta uygulanmak istenen projeleri onayladı. Ancak Datça Belediyesi, söz konusu onayın koruma mevzuatına aykırı olduğunu ve bölgedeki doğal, kültürel mirası tehlikeye atacağını belirterek iptal talebiyle dava açtı.
Mahkeme, dosya kapsamında yaptığı incelemede Knidos Antik Kenti’nin koruma amaçlı imar planının bulunmadığını tespit etti. Bu tespitin ardından Muğla 4. İdare Mahkemesi, koruma planı olmadan böyle bir projenin hayata geçirilmesinin hukuka uygun olmadığına karar verdi. Kararda ayrıca, işlemin uygulanması halinde bölgede telafisi güç ve imkânsız zararların doğabileceği vurgulanarak yürütmenin durdurulması kararı verildi.
36
Datça Belediyesi cephesinden karara ilişkin ilk değerlendirmelerde, mahkemenin bu kararının Knidos’un tarihi ve doğal dokusunun korunması adına önemli bir kazanım olduğu belirtiliyor. Öte yandan, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın karara itiraz edip etmeyeceği ise henüz bilinmiyor.
Tarihi M.Ö. 4. yüzyıla kadar uzanan Knidos Antik Kenti, arkeolojik değeri ve eşsiz coğrafi konumuyla yalnızca Datça’nın değil, tüm Türkiye’nin en önemli kültürel miras alanlarından biri olarak kabul ediliyor.
46
Datça Belediye Başkanı Kurt: “Doğaya aykırı bir proje durduruldu, kararı memnuniyetle karşılıyoruz”
Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt, muhabirimiz Kenan Gürbüz’e Muğla 4. İdare Mahkemesi’nin, Datça Belediyesi’nin açtığı dava sonucunda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Knidos Ören Yeri için hazırlanan çevre düzenleme projesini durdurma kararına ilişkin açıklama yaparak, kararın doğru ve sevindirici olduğunu belirtti.
Başkan Kurt, Knidos’un sadece arkeolojik bir alan değil, aynı zamanda tarih boyunca denizden gelenlerin buluşma noktası olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Buranın konumu hem sadece bir kültürel miras değil, aynı zamanda Ege Denizi’nde denizden gelenlerin buluşma alanı. Buradaki işlemlerin belki de 500 yıl sürecek bir kazı var. Öncelikle oradaki işletme bir restorandı, onu kaldırmak olmamalıydı. İmar planları ve koruma amaçlı imar planlarının olmadığı bir yere proje yapılamaz diye itiraz ettiğimiz dava buydu. Bizim için konu sadece bir restoran meselesi değil, burası bir arkeolojik sit alanından öte, hem tarihi hem de yerel halk açısından önemli bir yer.”
56
Mahkeme kararını olumlu bulduklarını belirten Başkan Kurt, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kararı memnuniyetle karşılıyoruz ama süreci yakından takip etmeye devam edeceğiz. Buranın bu amaca, yani kültürel mirasın korunmasına hizmet etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Daha ileride, belki 50 yıl sonra, orada farklı bir proje gündeme gelebilir ama şu an için doğaya ve tarihe aykırı bir proje yapılması doğru değildi. Koruma amaçlı planların olmadığı bir yere herhangi bir proje yapılması da zaten hukuken mümkün değil.”
Başkan Kurt, mahkemenin kararının Datça’nın doğal ve kültürel mirasının korunması açısından büyük önem taşıdığını belirterek, “Bu karar sadece Datça için değil, tüm kıyılarımız için bir örnek teşkil ediyor” dedi.
66
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün sosyal medya hesabından yazılı açıklamada, Knidos Antik Kenti’ne Çevre Düzenleme Projesi'nin ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak mevzuata uygun olarak yürütüldüğü belirtilerek, bölgede yer alan Datça Belediyesi'ne ait restoranın 1'inci derece arkeolojik sit alanında inşa edilen kaçak bir yapı olduğu kaydedilerek Açıklamada şu ifadelere yer verilmişti:
"3349 no'lu taşınmazdaki kaçak uygulamaların kaldırılması için 2002-2011 yılları arasında 4 defa yıkım kararı alınmış, ancak bu kararlar yerel yönetim tarafından uygulamaya konmamıştır.
Ülkemizin en önemli değerlerinden biri olan Knidos Antik Kenti'nde, Prof. Dr. Ertekin Doksanlatı ve ekibi tarafından arkeolojik kazılar sürdürülmektedir. Restoran yapısının bölgeden kaldırılmasının ardından da aynı noktada arkeolojik kazı ve çevre düzenlemesi işleri yapılacaktır.
Muğla Koruma Bölge Kurulu'nca onaylanan çevre düzenleme projesinde kazı alanı olarak belirlenen sahada Knidos Antik Kenti Kazı Başkanlığı'nca Geleceğe Miras Projesi kapsamında yürütülen bilimsel kazı programı çerçevesinde kamulaştırma, arkeoloji kazı, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmaları yapılarak toprak altında bulunan ve Knidos'a değer katacak eserlerin ortaya çıkarılması sağlanacaktır"
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.