Değerli okurlarımız, bugün çok sık duyduğumuz bir hastalık olan guatrdan bahsetmek istiyorum. Guatr kelime olarak tiroit bezinin büyümesi anlamına geliyor. Peki bu tiroit nedir? Ne işe yarar?

Tiroit Nedir? Neden Büyür?

Tiroit âdem elmasının hemen altında nefes borumuzu iki yandan kanatlarıyla saran bir kelebeğe benzeyen bir bez. Vücudumuzda hormon salgılamakla görevli yapılara bez diyoruz. Yani tiroit bezinin temel görevi bir hormon salgılamak: Tiroit hormonu salgılamak. Tiroit hormonu vücudumuzun temposunu, hızını belirleyen olmazsa olmaz bir hormon. Tiroit hormonu vücudumuzda normal düzeyinin altına indiğinde metabolik hızımız yavaşlar. Örneğin barsaklar daha yavaş çalışır, enerjimiz düşmüş gibi hissederiz. Uyku süremiz uzar, ancak yine yorgun uyanırız. İştahımız azalır ama yine de kilo alırız. Tiroit hormonumuz normalin üzerinde bir seviyeye çıkarsa tam tersi bir durum oluşur: Yorulmak bilmeden çalışabiliriz, barsaklarımız normalden fazla çalışır, uyku süreleri iyice kısalır, çok yemek yesek de kilo verebiliriz. Psikolojik olarak aşırı bir tetikte olma hali ve telaş oluşabilir. Yani tiroit hormonumuzun normal seviyelerde olması, sağlıklı bir tempoda yaşamamız için oldukça önemli.

Guatr Neden Olur?

Guatr, yani tiroidin büyümesi birkaç farklı nedenle meydana gelebilir. Besinlerle yetersiz iyot alan insanlarda guatr oluşur. Bu nedenle uzun yıllar önce tüm dünyada politika olarak sofra tuzuna iyot eklenmesi zorunlu hale getirilmiş ve böylelikle herkesin yeterli iyot alması sağlanmıştır. (Aman ha özellikle arayıp iyotsuz tuz kullanmayın, guatr olursunuz.)

Bunun dışında bir guatr nedeni de tiroit bezi içinde oluşan küçük yumrular, bizim verdiğimiz isimle “nodüller”dir. Herkeste tiroit içinde nodüller meydana gelebilir. Bazen tiroit bezinin büyümesine neden olmaz. Halkımız buna bazen gizli guatr diyor.

Özellikle ailesinde tiroit hastalığı olanlarda nodüller daha fazla karşımıza çıkar. Tiroit nodülleri normal tiroit hücrelerinin yanlış ve fazla hızlı çoğalmalarıyla oluşur. Tamamen iyi huylu olabildikleri gibi bazen tiroit kanserlerine de neden olabilmektedirler.

Kısacası tiroit bezinde iki farklı sorun ortaya çıkabilir: 1- Hormonların az veya çok salgılanması 2- Kanser riski taşıyabilen nodüllerin oluşması

Hormon Düzeyleri Bozuksa Ne Yapılır?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi tiroit hormonlarının seviyesi normalin üzerinde veya altında olduğunda belli başlı belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtileri hisseden bir kişinin mutlaka tiroit hormonlarının seviyesine bakılması gerekir. Eğer tetkiklerde de durum hormon seviyesinin bozuk olduğunu gösterirse hormon seviyesini bozan durum ortaya konur ve normal hormon seviyeleri sağlanmaya çalışılır.

Şanslıyız ki, günümüzde tiroit bezimizin salgıladığı hormonun aynısına ilaç olarak ulaşabiliyoruz. Hem de tablet olarak ağızdan alınabilen bir ilaç. Hormon seviyesi düşük olan hastalarımıza bu ilaçlardan doğru dozda verdiğimizde normal hormon seviyesine gelmelerini sağlayabiliyoruz.

Hormon seviyeleri normalden yüksek olan hastalarda (zehirli guatr) ise tiroidi yavaşlatıcı bazı ilaçlar kullanabiliyoruz.

Tiroit Nodülleri Kanser Yapar mı? Nasıl Korunabilirim?

Tiroit nodülleri saptandığında detaylı olarak inceliyoruz. Özellikle muayene ve ultrason incelemesi sonrasında nodüllerin tehlikeli olup olmadıklarını söyleyebiliyoruz. Bazı nodüller yalnızca takip altına alınırken bazı nodüllerse tiroidin sağ veya sol tarafını bazen de tamamını çıkarmamızı gerektirebiliyor. Yeni bir tiroit nodülü saptandığında özelliklerine göre takip edilebilir ya da iğne ile biyopsi yapılarak ameliyat gerekip gerekmediğine bakılır. İğne biyopsisi sonucunda nodülün tehlikeli olmadığına karar veremezsek genellikle ameliyatla tiroidi çıkarmak en güvenli yoldur.

Değerli okurlarımız, sizleri bilgilendirmek bizim için büyük bir keyif. Özellikle değinmemizi istediğiniz konuları eposta yoluyla bize iletebilirsiniz: [email protected]