Aslında kimsenin farkında olmadan, sıradan bir vücut fonksiyonu gibi baktığı bir fizyolojik görev.

Ancak kokular insan davranışlarını her yönüyle etkileyen, uyaranlardır.

Koku alma duygusu diğer duyularımız gibi (görme-işitme-dokunma) en önemli duyularımızdandır. Beynimizin, duygu, hafıza ve yaratıcılığı etkileyen kısmında yer alır. 24 saat boyunca çalışır.

Vücudun ilk ve en tanımlayıcı deneme mekanizmasıdır. Bir ortamın iyi yada kötü koku olduğunu anında değerlendirir.

Koku duygusu insanda günlük duyguların % 75’ini etkilemekte olduğu bilim adamlarınca kabul edilmiştir.

Koku moleküllerinin teneffüs (solunum) yoluyla vücuda girdikten sonra, koku reseptörleriyle etkileşime geçmesi bu bilgiyi limbik sistemde olan koku alma merkezine iletmesi ile koku ile algılama başlar.

Limbik sistem aynı zamanda hafıza ve duyguları kontrol etmesinin yanı sıra iştah, sinir sistemi, vücut ısısı, stres seviyesi ve konstrasyonu etkileyen hormonların salgılanmasını kontrol eden hipofis ve hipotolamus alanı ile bağlantılıdır.

Dolayısıyla koku alma duyusu hafıza, ruhsal durum, stres ve konsantrasyonla yakından ilişkilidir.

Bu insan davranışlarını etkileyen bir durumdur.

Bazen saniyelik bir koku gelir ve o koku bize çok eski anılarımıza götürür.

Hiç düşündünüz mü?

Saniyelik bu durum nasıl oluyor da bizi çok eski anılara götürüyor.

İşte burada koku fizyolojisi devreye giriyor.

Konuyu açıklamak köşe yazısının uzun olmasına neden olacağından, pek fazla tıbbi terimlere girmiyeceğim.

Ancak kokuların;

*Hafızayı canlandırmada,

*Çağrışım yapmada,

*Eş seçmede,

*Cinsel istek uyarımında,

*İşe başvurularda,

*Seçmen davranışlarında belirleyici etkisi olduğu, bilim insanları tarafından yapılan araştırmalarda ortaya çıkmıştır.

Yine bilimsel araştırmalar, bazı kokuların insanlar üzerinde yarattığı etkileri bize göstermektedir ki, birçok insanı rahatlatan, iyileştiren, hatırlamayı güçlendiren ve hızlandıran farklı bitkilerin kokularıdır.

Bazı bitkilerden günümüz için güncel olanları için dikkatinizi çekmek isterim.

Önümüzde hem liselere geçiş sınavı, hem de yüksek öğretime geçiş sınavı var.

Bu hafta sonu liselere geçiş sınavı ve 30 Haziran’da Yüksek Öğretime Geçiş sınavı olacak. İşte burada narenciye çiçekleri (Portakal-Limon-Greyfurt vb) yağları hafızayı güçlendirmede, çağrışım yapmayı hızlandırmakta önemli rollerinin olduğunu hatırlatmak isterim.

Sınava girecek çocuğa sürülebilecek bu koku başarıyı arttıracaktır.

Yine yüksek öğretime geçiş sınavı için de kullanılabilir.

Kokuların nörolojik etkilerinin öneminin farkında olan bilim insanları, toplumsal davranışları şekillendirmek için özel kokular tasarlamaktadırlar.

Bunların içinde en bilineni iş ortamında kullanılan kokularla iş performansını yükseltmek, cinsel gücü artırmak, alışveriş merkezlerinde satışları artırmak bazı hastalıklarda tedavi amacı ile kullanılan kokulardır.

Kokunun seçmen davranışlarına etkileri konusunda da bazı çalışmaların yapıldığı, özellikle salon toplantılarında konuşmacı olarak katılan siyasetçinin yada ekibinden birinin etrafa yaydığı koku dinleyenleri olumla veya olumsuz yönde etkilemekte. Bu anlamda dikkati toplamada, hafızayı güçlendirmek, söylediklerinin dinleyicilerin hafızalarında yer etmesini isteyen siyasetçi narenciye kokusunu kullanmalı.

Ağır, birçok tedirgin edecek kokulardan kaçınmalı.

Özellikle bu seçim süreci ramazan ayına denk geldiği için kapalı alan  toplantısı iftar çadırları vb. gibi etkinlikler fazla yapılmakta olduğundan adayların bunlara dikkat etmesinde yarar olduğunu düşünürüm.

Mevlana’nın dediği gibi

Koku, gönül gözünü açar.