2025 yılındayız ve “insan biçiminde makineler” artık yalnızca bilim kurgu sahnelerinde değil, üretim hatlarında, hastane koridorlarında, otel lobilerinde karşımıza çıkıyor. Hümanoid robotlar, yani insana benzeyen robotik sistemler, yapay zekâ ve mühendisliğin kesiştiği en çarpıcı noktayı temsil ediyor. Tesla’nın Optimus robotu artık kutu taşıyor, Apptronik’in Apollo modeli fabrikalarda test ediliyor, Boston Dynamics’in Atlas’ı ise parkur koşusunu insandan daha dengeli tamamlayabiliyor.

Bunlar, yalnızca mekanik başarılar değil; algoritmaların bedene bürünmesinin somut örnekleri. Artık makineler, çevresini yalnızca “gören” değil, anlayan, yorumlayan sistemlerle etkileşime giriyor. Büyük dil modelleri ve multimodal yapay zekâ sistemleri, bu robotlara öğrenme, planlama ve problem çözme becerisi kazandırıyor. Yani artık robotlar sadece hareket etmiyor düşünüyor gibi davranıyor.

Sektör rakamları da bu dönüşümün ölçeğini gösteriyor: MarketsandMarkets’a göre hümanoid robot pazarı 2029’a kadar 13 milyar doları aşacak. Bu büyümenin motoru, donanım değil, zekâ, çünkü günümüz robotları artık önceden programlanmış rutinlerle değil, deneyim yoluyla öğrenme prensibiyle çalışıyor.

Bir depo robotu yalnızca kutu taşımıyor; ağırlık merkezini analiz ediyor, dengesini optimize ediyor, hatta insana çarpmamak için kendi rotasını yeniden hesaplıyor.

Kullanım alanları da hızla genişliyor. Kime adlı robot İspanya’da otel resepsiyonisti olarak çalışıyor; NAO ve Pepper eğitim alanlarında çocuklara kodlama öğretiyor. Sağlık sektöründe ise bazı robotlar hastaların vital değerlerini ölçüp verileri hemşirelere iletiyor. Bu tablo, insanla makinenin artık aynı ortamda eşzamanlı varlıklar hâline geldiğini gösteriyor.

Ancak tüm bu ilerlemeler, bir soruyu kaçınılmaz kılıyor:

Bir robot insan gibi yürüyorsa, konuşuyorsa, öğreniyorsa onu hâlâ “makine” olarak mı görürüz, yoksa “bizden biri” olarak mı?

Bu noktada mühendislik, felsefeye çarpıyor. Çünkü biz, kendi suretimizde makineler yaratıyoruz. Ve belki de fark etmeden, kendi anlamımızı kodluyoruz.

İnsanlık, tarihte ilk kez zekâyı biyolojiden bağımsız bir forma taşıyor. Bu, Tanrı’nın “topraktan insanı yaratması” hikâyesinin dijital çağda yeniden yazılmış versiyonu gibi.

Belki de sorulması gereken şu: Bir gün hümanoid robotlar bize “neden yaratıldık?” diye sorduğunda, verecek cevabımız olacak mı?